Sivil toplum kuruluşu Global Energy Monitor’ün ‘Yükseliş ve Çöküş’ adlı raporu ülkelerin kömürlü termik santral kapasitelerini ortaya koyuyor. Bu yıl yayımlanan raporda, dünya genelinde 2023’te 69,5 gigavat kömür kapasitesi devreye girerken 21,1 gigavat kapasite kapatıldığı açıklandı. İklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için emisyonların 2050’ye kadar sıfırlanması hedefleniyor.
Yıllık net kurulu güç artışı 48,4 oldu ve kömür santrali kurulu güç yüzde 2 artışla 2 bin 130 gigavata yükselerek işletmelerdeki kömür kapasitesinde 2016’dan bu yana en yüksek net artış yaşandı. Ana neden Çin’de kullanıma alınan yeni kömür santrallerindeki 47,4 gigavatlık artış.
Kömür santrallerinin kapatılması iklim değişikliğinin etkisini azaltacak
AA’nın aktarımına göre Ember enerji analisti Bahadır Sercan Gümüş, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık dörtte birine neden olan kömürlü termik santrallerin kapatılmasının iklim değişikliğinin etkilerini azaltacağını söylüyor.
Gümüş, kömürlü termik santrallerden salınan zehirli maddelerin havada asılı kalabilen partikül maddeler, karbondioksit, azot oksitler, kükürt oksitler ve yanma sonucu ortaya çıkan cüruf veya küller olmak üzere beş grupta incelendiğini söyledi. Gümüş şöyle konuştu:
“Yanma sonrası açığa çıkan kül ve cüruf planlı ve çevreye sızıntıya mahal vermeyecek özel depolama tesislerinde tutuluyor. Baca gazından yükselerek atmosfere çıkabilen partiküller de büyük oranda elektrostatik veya torba tipi filtreler kullanılarak yakalanabiliyor. Ancak filtreler yüzde 100 oranında bir verime sahip olmadıklarından kömür santralleri çevresinde mikron düzeyindeki partikül miktarlarının oldukça yüksek olduğunu görebiliyoruz.”
Türkiye’de termik santraller 2023 yılında 111 milyon karbon salınımına neden oldu
Gümüş, Türkiye’de kömürlü termik santraller nedeniyle 2023’te toplam karbon emisyonlarının yüzde 20’sine denk gelen 111 milyon tondan fazla karbon salınımı gerçekleştiğine ve bu oranın tek başına kara, hava, deniz ve raylı ulaşımdan kaynaklanan emisyonların toplamından yüksek olduğuna dikkat çekti. Dünya genelindeyse küresel emisyonların yüzde 25’inin kömürlü santrallerden kaynaklandığını belirtti.
Teknolojideki gelişmelerle temiz enerji kaynaklarının fosil yakıtlara kıyasla daha ekonomik hale geldiğini vurgulayan Gümüş, şöyle konuştu: “Uluslararası Enerji Ajansı’na göre 2023’te yapılan güneş ve karasal rüzgar tesislerinin yüzde 96’sı yeni kömür ve doğal gaz santrali kurmaktan daha ucuza mal olmuştur. Maliyetleri düşüş eğiliminde olan bu temiz teknolojilerin, eski ve pahalı fosil yakıt santrallerinin yerini alması kaçınılmazdır. Eş zamanlı olarak mevcut elektrik şebekesinin temiz enerji teknolojileriyle uyum içinde çalışması için altyapının geliştirilmesi ve fosil yakıtlara verilen desteklerin kesilmesi gerekmektedir.”
