Efrin ile ilgili yeni bir yazı yazarken araya Soç’de yapılan Suriye Ulusal Diyalog Kongre toplantısı girdi. Efrin’i işgal savaşının gölgesi altında toplanan ve Kürt siyasal temsilcilerinin katılmadıkları bir toplantıdan siyasal çözüme dönük bir şey çıkmayacağını peşinen belirteyim.
Rus kaynaklar 1600 diğer kaynaklar 1500 kişinin davetli olduğu Soçi’ye şunlar katılacakmış:
“Menna grubundan, Muhammed Zito, Raif Toma, Faraj Hassan gibi isimlerin de olduğu 56 kişiye davet gitti. Suriye Ulusal Koalisyonu’nun eski başkanı Ahmet Jarba’nın grubundan davet edilenlerin sayısı ise 54. Suriye muhalefetinde laik kesimi temsil eden Rande Kasis grubundan çağırılan muhalif sayısı ise 53. Türkmenler, eğer toplantıya katılırlarsa, 40 kişi ile temsil edilecek. Aladdin Zayat, Raja Talli, Mehmet Enver Mecni, Zedun el Zubi, Rim Turkmani gibi isimler Türkmen davetli listesinde. Bağımsız listesi altında Suheyl Lawand, Ammar Manna, Malek Hafez gibi isimlerin olduğu 10 kişi var” çağrılıymış, Bir başka açıdan Soçi’ye “Cenevre’den, toplam 113 Şam’dan 44, Kahire’den 29 muhalife davetiye gönderildi.
Ankara’dan 80 ila 90 muhalif isim üzerinde uzlaşıldı….” deniliyor.
Demek ki kim/kimler katılıyor toplantıya? Rus-İran-Türkiye desteklediği rejim temsilcileri ve kimi muhalif yapılar. Sonuçta katılanların tamamı Doğu- Batı saflaşmasında Rusya’nın başını çektiği Doğu eksenin de yer alan Suriye rejim temsilcileri ile ılımlı rejim muhalifleri vb katılıyorlar. Bir başka cepheden bakıldığında Kürtlerin iki siyasal kanadını temsil eden TEV-DEM ile ENKS çağrılmadı ya da katılmıyor. Ayrıca Suudi Arabistan ve müttefiklerinin desteklediği kimi gruplar da katılmıyor toplantıya.
Görülüyor ki Suriye geleceğinin kararlaştırılacağı konferansta, Araplardan sonraki en büyük etnik grup olup sahada da en etkin olan Kürtler yok. Dahası genelde Batı bloğu temsil edilmiyor kongrede. TEV-DEM, Türkiye blokajı nedeniyle çağrılmazken; ENKS ise şu üç nedenle Soçi’ye katılmadığını açıkladı:
“Bir, kongrenin programı açık değil. İki, ENKS kurumsal (resmi) olarak davet edilmemiş. Üç, ENKS olarak Kongre’de nasıl, ne gibi kararlar alınmak istendiği üzerine bilgimizin olmaması” şeklinde belirtiliyor. Özünden kurumsal olarak ENKS’de Kongreye TEV-DEM gibi davet edilmemiş demektir.
Suriye Ulusal Diyalogu Kongresi için Soçi’ye 1600 kişi davet edilmiş ama Rojava temsilcileri TEV-DEM ve ENKS yani çözümün en temel taraftarlarından biri olan Kürtler yok! TEV-DEM davetli değil, ENKS belirttiğim gerekçelerle katılmıyormuş! Şunu belirteyim; hangi gerekçeyle olursa olsun Efrin işgal altındayken ENKS’nin Soçi’ye katılmaması olumludur!
Bu durumda, bu bileşende, Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nde kim, kiminle diyalog kurarak Suriye meselesine siyasal çözüm üretecek? Kiminle ne için Suriye anayasa komitesini oluşturacaklar? Araplar ki ağırlıkla Doğu eksenindeki Arap temsilciler kendi kendilerine çözüm arayacaklarsa buyursunlar!
Bu bileşenli Kongre’de ne Suriye ve ne de Kürt meselesine ilişkin çözüm üretilemez. Bunun böyle olacağını bildiği içindir ki Ruslar bir süreden beri, “ABD Soçi’yi sabote ediyor, Suriye’yi parçalamak istiyor, bunun için Türkleri provoke etti” vb. eleştirilerini dile getiriyordu.
Kısacası, Soçi’de başlanmış olan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nde çözüm üreteceğini beklememek gerekiyor. Çözüm masasının kurulabilmesi için Suriye’de şartlar halen olgunlaşmış gözükmüyor!
Sinan Çiftyürek
