Yadigar Aygün / İstanbul
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi Önder Babat, 3 Mart 2004 tarihinde, İstiklal Caddesi İmam Adnan Sokak girişinde Devrimci Hareket Dergisi bürosundan çıktıktan sonra vurularak katledildi. Babat cinayetinde ilk andan itibaren etkin ve yetkin bir soruşturma yapılmadı. Babat’ın katledilmesinin üzerinden 20 yıl geçmesine rağmen failler, asıl sorumlular hala bulunamadı. 3 Mart 2024 tarihinde 20’nci yılını dolduracak olan soruşturma dosyası, pek çok faili meçhul cinayette olduğu gibi zaman aşımına uğratılarak kapatılmak isteniyor. Önder Babat’ın cinayet günü yanında olan arkadaşı ve olayın tanığı, Erman Öztürk ile Önder Babat’ın katledilişini ve Babat için verilen mücadeleyi konuştuk.
Önder Babat öldürüldüğü gün yanındaydınız. O gün neler yaşadınız?
Önder Babat’ın öldürülmesinin üzerinden 20 yıla yakın bir süre geçti. Üniversite öğrencisiydik. 2004 yılında İstanbul’da NATO toplantısı vardı. Dünyanın bütün devlet başkanları İstanbul’a gelecekti. İstanbul’da toplantının yapılacağı NATO vadisi o süreçte belki de dünyanın en güvenlikli bölgesi haline getirildi egemenler için. Böyle bir toplantının Türkiye’de yapıldığı bir süreçte doğaldır ki siyasi çevrelere, devrimci öğrencilere, demokratik kamuoyuna baskıların arttığı da bir dönemdi. Okuldan çıkıp Taksim’e gelmiştik. Dergi bürosunda yemek yemiştik. Fransız Kültürde bir film vardı ona gitmiştik. Oradan dergiye geçtik. Önder ile gittiğimiz felsefe atölyesi vardı. Dergiyi kapatıp felsefe atölyesine gidecektik. Dergiden ilk olarak Önder çıktı ve ardından ben çıktım. O sıra Önder yere düştü. Burak’ta geldi yanımıza. Önder’in başından akan kanı gördük. Ses olmadığı için ne olduğunu ilk olarak anlamadık. Hemen bir taksi çevirerek İstanbul Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gittik. Hastaneye gittiğimizde Önder’i kaybetmiştik.
Olay yerinde araştırma yapıldı mı?
Bizi, hastaneden karakola götürdüler. Karakolda ilk anda polis bir kurşun lafı etti ama devamında bir kaç saat sonra bir şeyler oldu ve o ağız değişti. ‘Ya işte başına taş düşmüş daha önce de orada birinin başına taş düştü’ dediler. Bizi olay yerine götürdüler. Orada kanlı bir taşı paketlediler ama olay yerinde hiçbir araştırma yapmadılar. Polislere, ‘Bu kadar mı’ dedik. ‘Araştırmamızı yaptık. Otopsi yapmaya gerek yok zaten genç çocuk. Otopsi ile yormayın ailede üzülür. Aileye de alıp gömebilirsiniz. Biz kolaylaştırırız süreci, bizim tecrübelerimize göre otopsiye gerek yok’ demeye başladılar. Bizde ısrarla hayır ne gerekiyorsa yapılsın, otopsi yapılsın süreç aydınlatılsın istiyorduk. O sıra Av. Anıt Baba’ya ulaştık. Avukat devreye girdi ve ertesi gün otopsi yapıldı. Biz, otopsiye doğru giderken o günün gazete manşetlerinde ‘Beyoğlu’nda bir üniversite öğrencisin başına taş düştü’ diye manşetler vardı. Otopsi sonucu öğleden sonra çıktı gazetelerin basıma gitmişti. Gazete manşetlerinde, ‘yorgun kurşun’ diye haberler çıkmaya başladı. Medya adeta o dönem cinayetin devamını getirir noktadan bir işlev üstlendi. Medya bir yönlendirme içindeydi ve gerçekleri çarpıttı.
‘Medya gerçekleri çarpıttı’
Biz otopsiye gittiğimizde ne olduğunu anlamıştık. Adli Tıp’ın önünde bir tek tanık yoktu. Polis otobüsleri, panzerler, gözaltı araçları, ambulans, İstanbul Emniyeti oraya gelmişti. Basit bir taş düşmesi olsaydı bu kadar önleme gerek olur muydu? İşte orada anlıyorsunuz durumun ne olduğunu. Bir anlamda faili orada gördük diyebiliriz. Önder’in dergi bürosunun önünde öldürülmesinin bir anlamı var. Kamuoyuna ‘Sizi yasal dergi büronuzun önünde de gerektiğinde vurabiliriz’ mesajını vermişlerdi. Bu bir gözdağıydı. Önder öldü ama bunu aydınlatmamız gerekiyordu. Gerçek faillerin ortaya çıkarılması için mücadeleye başladık. Birçok sanatçıya, aydına gittik. Üniversite’de eylemler yaptık. Vurulduğu yerde eylemler yaptık. İmza kampanyaları başlattık. Aydın ve sanatçılar ile basın toplantıları, basın açıklamaları yaptık. Bazı TV’lerde gerçek ortaya çıksın diye anlatmaya çalıştık.
Önder Babat cinayetinde etkin ve yetkin bir soruşturma yapıldı mı?
Delil elde etmek için ilk soruşturma anı çok önemli. Ama etkin ve yetkin bir soruşturma yapılmadı. O sokakta metruk binalar vardı. Ve oradaki bir binadan kurşun atıldı. Deforme olmamış bir kurşun, ses olmadan gidiyor ise susturucu silah ile atılmıştır. Kovan araştırılmadı. Kovan araştırılabilirdi. Kurşunun hangi binadan geldiği incelenebilirdi. Çekirdek balistik olarak incelenebilirdi. Önder’in kafasından çıkan kurşunun devlet envanterinde eşleşip eşlemediğini araştırmasını yapmadılar. Bunların hiçbirini yapmadılar. Delilleri yok etmiş olabilirler çünkü ortada taş dahi yok. Dosyadaki taş da kayıp oldu. Muhtemelen saçma bir şey yaptıklarını düşündüler ve taşı da yok ettiler. Yazılı olarak taşın toplandığına dair toplama tutanağı var. Yıllar sonra Ergenekon dosyalarında, Önder Babat, cinayeti ile ilgili çeşitli verilerin olduğuna dair iddiaların olduğu ortaya atıldı. Bizim dosyanın savcısından talep ettik ama şimdi ancak dosyadan bunu istiyor. Bir ajandadan bahsediliyor ama o ajandanın da olmadığı belirtiliyor. Bu bir siyasi cinayet. Bugünkü imkanlar ile düşündüğümüzde siyasi cinayet olmasa bir yorgun kurşun olsa rahatlık ile çok hızlı bir şekilde cinayeti aydınlatırlardı fakat aydınlatmadılar. Hiçbir şey yapılmadan zaman aşımı işlesin diye adeta faili meçhul dosyalar arasında kaldırıldı. Fail bulunamadığı için dava süreci olmadı.
Önder Babat, planlı ve bilinçli şekilde mi öldürüldü?
Önder, planlı bir şekilde öldürüldü. Sadece Önder Babat değil o süreçte Dersim’de İmam Boztaş öldürüldü. Birçok demokratik kuruma geniş çaplı operasyon oldu. Bunların hiçbiri plansız programsız yapılmıyor. Çeşitli hesaplar yapılarak yapılıyor. Biz doğal olarak bu hesapların insanları değiliz ama devlet biçiminde örgütlenmiş karanlık böyle bir şey bunun hesaplarını yapıyor. Biz yaşatmak onlar yok etmek için uğraşıyor.
3 Mart 2024 tarihinde 20 yıl dolduğu için zamanaşımı olacak. Kamuoyuna bir çağrınız var mı?
3 Mart 2024 tarihinde 20 yıl dolduğu için zamanaşımı olacak. Onların gözünde zaman aşımına girebilir ancak bizim gözümüzde halka karşı işlenen hiçbir suçun zaman aşımına girme durumu söz konusu değildir. Önder, bir devrimciydi, Önder, parlak bir üniversite öğrencisiydi. Önder, bu ülkenin yarınlarını farklı bir biçimde yaşaması için, insanların eşit ve özgür yaşaması için hayatını ortaya koydu. Önder, mücadelesi ile adeta kendinin dışında insanlarda da saygınlık uyandırmış kişiliği ile örnek tavırları ile insanlara ufuk açmış bir üniversite öğrencisiydi. O nedenle biz Önder’in unutulacağını düşünmüyoruz. Tam tersine Önder’in ideallerindeki dünyanın kurulmasının ona karşı borcumuz olduğunu düşünüyoruz. Onların bir kağıt parçasında ne yazacaklarını bizim nazarımızda bir değeri ve anlamı yok.
‘Örgütlü olduğumuzda katliamlar aydınlatılabilir’
Örgütlü olmak çok önemli. Örgütlü olduğumuzda cinayetler aydınlatılabilir. Sadece Önder Babat cinayeti için demiyorum tüm cinayetler için örgütlü ve birlikte olmak gerekiyor. Biz, gerçekler ortaya çıkana kadar mücadele edeceğiz. Önder Babat ile ilgili bir adalet kampanyası düzenledik. Kamuoyundan, o kampanyaya tekrar destek vermelerini isteriz. Biz birlikte güçlü duramadığımızda bunlar oluyor. O yüzden birlik diyoruz.
Önder Babat Kültür Merkezi, Önder’den sonra bir anıt aslında. Onun yaşamını en iyi ne olur diye düşündük ve kültür merkezini açtık. 18 yıla yakındır kültür merkezi var. Burada birçok Önder yetişti. En azından onun idealindeki dünyayı kuramasak da bir ada oluşturmuş olduk. Önder Babat Kültür merkezi, değerli ve desteklenmesi gereken bir yerde duruyor. Önder Babat Kültür Merkezi Sinema Kolektifi, Önder Babat için bir belgesel hazırlıyor. Bu belgeselin yakında galası olacak, Önder’i ve tüm süreci anlatan, herkesi bekleriz.
