Toplumun yüzde 61’i koronavirüsle mücadele kapsamında alınan tedbirleri yeterli bulmazken, yüzde 30,8’i kısmen, yüzde 7,9’u ise yeterli buluyor. Yapılan bir araştırmada, katılımcıların yüzde 59,9’u hükümetin açıklamalarını inandırıcı bulmadı.
Soyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 19-23 Mart tarihleri arasında hazırladığı “koronavirüse ilişkin yurttaşların farkındalık, tedbir, algı ve yaklaşımlarına dair anket çalışmasının” sonuçlarını paylaştı. Online ortamda, her evden bir kişinin katılımı ile toplamda 2 bin 863 kişi ile yapılan anket, İstanbul, İzmir, Ankara, Kayseri, Konya, Muğla, Samsun, Mersin, Adana, Bursa, Diyarbakır, Van, Mardin, Batman, Şanlı Urfa, Antep, Erzurum, Kars, Iğdır, Ağrı, Bitlis, Bingöl, Dersim, Muş, Erzincan, Şırnak, Hakkari, Adıyaman, Siirt’in içinde bulunduğu 29 ili kapsadı. Araştırma grubunun yüzde 58,8’i kadın, yüzde 41,1’i erkek, yüzde 0,1’i diğer toplumsal cinsiyet kimliklerine sahip bireylerden oluştuğu ankette katılımcıların yüzde 20,5’i 18-24, yüzde 34,2’si 25-34, yüzde 24,2’si 35-44, yüzde 12,8’i 45-54, yüzde 6,3’ü 55-64 ve 2’si 65 ve üzeri yaş aralığında yer aldı.
Yüzde 0,8 koronavirüsü duymadı
Katılımcıların yüzde 99,2’si koronavirüs hastalığını duyduğunu, yüzde 0,8’i duymadığını belirttiği ankette, “Salgın hastalığa yakalanmamak, virüs kapmamak için tedbir aldınız mı?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 67’si “Evet”, yüzde 31,7’si “Kısmen”, yüzde 1,3’ü “Hayır” yanıtını verdi. Tedbir aldığını söyleyen kadınların oranı erkeklere oranla yüzde 11,50, yine “Tedbir aldım” diyen 65 yaş ve üstünün oranı 18-24 yaş grubuna göre yüzde 12 daha fazla çıktı.
Yüzde 3,6 hiçbir tedbir almıyor
“Tedbir olarak ne uyguluyorsunuz?” sorusuna çoklu yanıtlar veren araştırma grubunun yüzde 3,6’sı “Hiçbir özel tedbir almadım”, yüzde 96,5’i “Ellerimi sıklıkla sabunla yıkıyorum”, yüzde 81,6’sı “Mecbur kalmadıkça evden dışarı çıkmıyorum”, yüzde 75,1’i “Ellerimi kolonya veya dezenfektanla koruyorum”, yüzde 74,8’i “Toplu taşıma kullanmıyorum/kalabalığa girmiyorum”, yüzde 57,6’sı “Misafir kabul etmiyorum” dedi.
Sadece yüzde 9 dışarıyla teması kesmiş
“Dışarı ile temasınızı ne kadar kestiniz?” sorusuna katılımcıların sadece yüzde 9’u “Tümüyle kestim” yüzde 34,7’si “Kısmen kestim”, yüzde 5,8’i “Hiç kesmedim”, yüzde 50,5’i “Mecbur olmadıkça çıkmıyorum” yanıtını verdi. Bu soruya “Hiç kesmedim” diyen erkeklerin oranı kadınlara göre yüzde 5,4 daha fazla çıktı. Söz konusu soruya “Hiç kesmedim” yanıtını verenlerin ilk sırasında 35-44 yaş grubu gelirken, “Tümüyle kestim” diyen yaş grubunun başında yüzde 19,60 ile 65 yaş ve üstü yaş grubu geldi.
Tedbirler yeterli bulunmuyor
“Salgınla mücadele kapsamında alınan tedbirleri yeterli buluyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 61,3’ü “Hayır”, yüzde 30,8’i “Kısmen”, yüzde 7,9’u “Evet” yanıtını verdi. “Hükümetin salgınla mücadele politikasını nasıl buluyorsunuz?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 8,2’si “Çok başarılı buluyorum”, yüzde 45,3’ü “Kısmen başarılı buluyorum”, yüzde 22,4’ü “Hiç başarılı bulmuyorum”, yüzde 21,7’si “Başarılı bulmuyorum”, yüzde 2,4’ü “Hükümetin salgınla mücadele politikasından haberdar değilim” diye cevap verdi.
Hükümet inandırıcı bulunmuyor
Katılımcılara “Sağlık Bakanlığının veya hükümet sözcülerinin konuya ilişkin açıklamalarını (hasta sayısı, karantina tedbirleri vs.) güvenilir/inandırıcı buluyor musunuz” sorusuna katılımcıların yüzde 59,9’u “Hayır”, yüzde 26,7’si “Kısmen”, yüzde 13,4’ü “Evet” şeklinde yanıt verdi.
Katılımcılara “Covid-19 ile mücadele için sizce ne yapılmalı?” sorusuna birden çok yanıt verildi. Birden fazla yanıtın verildiği soru için katılımcıların yüzde 85,7’si Hastalık teşhis kiti her kentte ve çok sayıda olmalı”, yüzde 84,8’i “Maske, dezenfektan, sabun vs. koruyucu medikal ve temel temizlik malzemelerine herkesin sahip olması sağlanmalı”, yüzde 82,3’ü “Tüm sağlık merkezleri Covid-19 Tedavisinde gereken ihtiyacı karşılayacak biçimde yeniden düzenlenmeli/ devlet hastaneleri biçiminde işlev görmeli”, yüzde 78,1’i “Bakanlık hastalığın kaç kişide hangi kentlerde ve bölgelerde enfekte olduğunu, tedavinin içeriğini ve yaşamını yitirenleri her gün düzenli olarak açıklamalı”, yüzde 76,4’ü “Hastalığın var olup olmadığına dair tıbbi teşhis sürecine sadece yurtdışı bağlantılı olanlar değil herkes tabi olmalı”, yüzde 63,8’i “Toplu yaşam alanlarından olan Cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin tahliye edilmesi sağlanmalı”, yüzde 55,5’i “Sokağa çıkma yasağı ilan edilmeli demiştir.” şeklinde yanıt verdi.
Koruyucu malzemeye erişilmedi
“Salgın gündeme geldikten sonra maske, dezenfektan, kolonya, temizlik malzemeleri gibi basit koruyuculara erişiminiz nasıl oldu?” sorusuna yüzde 39,6’sı “Hiç birine kolay ulaşamadım; pahalı ve sınırlı biçimde ancak alabildim”, yüzde 19,9’u “Sadece çamaşır suyu, sabun gibi temizlik malzemesi alabildim”, yüzde 16,8’i “Kolayca alabildim”, yüzde 9,1’i “aram olmadığı için alamadım”, yüzde 7,3’ü “Koruyucuları bulamadığım için alamadım”, yüzde 5,3’ü “Hiçbirini almaya gerek duymadım”, yüzde 2’si “Elimde mevcuttu” şeklinde yanıt verdi.
Ekonomik kriz endişesi yaşanıyor
“Salgının aylarca sürmesi halinde yaşayacağınız en büyük problem sizce ne olacak?” sorusuna birden fazla yanıtı olan araştırma grubunun yüzde 79,8’i “Temel ihtiyaçları temin edememe”, yüzde 71,4’ü “Psikolojik kimi rahatsızlıkların nüksetmesi”, yüzde 58,4’ü “Sağlıksız beslenme”, yüzde 52,6’sı “Ev içi huzursuzlukların artması”, yüzde 1,9’u “Ekonomik sorunların derinleşmesi”, yüzde 1,9’u “Sağlık sorunları/Olası can kayıpları”, yüzde 1,5’i “Eğitim sürecinde aksama” yanıtını verdi.
Katılımcılara “Sizce ülke ekonomisi salgın sürecinden nasıl etkilenir?” sorusu da yöneltildi. Bu soruya birden fazla yanıt veren katılımcıların yüzde 89,6’sı “Ekonomik kriz derinleşir”, yüzde 82,1’i “Ülkedeki işsizlik oranı artar”, yüzde 80,6’sı “Yoksulluk oranı artar”, yüzde 79,4’ü “Sağlığa dayalı malzemelerde fahiş fiyat uygulamaları ile kimi işletmelerde haksız kazanç ve rant yükselir”, yüzde 12,8’i “Türkiye yeni uluslararası pazarlar edinir”, yüzde 1,2’si “Üretim durur” şeklinde yanıt verdi.
Katılımcıların yüzde 10,9’u toplumsal dayanışma ve duyarlılığı çok yeterli bulurken yüzde 33,8’inin kesmen yeterli, yüzde 35’inin yetersiz, yüzde 20,3’ünün ise dayanışmanın hiç yeterli olmadığını belirtti.
Kısa sürede sona ermeyeceği inancı hakim
“Salgından kısa zamanda kurtulacağımıza inanıyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 57,8’i “Hayır”, yüzde 28,4’ü “Kısmen”, yüzde 13,8’i “Evet” şeklinde yanıt verdi. Bu soruya “Hayır” diyen erkeklerin oranı kadınlara göre daha fazla iken; yaş ilerledikçe “Hayır” diyenlerin oranının arttığı da görüldü.
Yayılmasından endişe ediliyor
“Sizce salgın Türkiye’de ne kadar yayılım gösterir?” sorusu da yöneltilen ve çoklu yanıtlar veren katılımcıların yüzde 62,1’i “Tedavi ve tedbir yetersizlikleri nedeniyle çok sayıda insan hastalanır ve çok sayıda ölüm olur”, yüzde 60,8’i “Tüm ülkeye yayılır”, yüzde 13,9’u “Yayılım göstermeden birkaç kentle sınırlanır” görüşünü dile getirdi.
