İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun İngiltere’ye ait ‘Stena Impero’ isimli petrol tankerine el koymasıyla İran ve İngiltere arasında başlayan kriz, tehdit düzeyine ulaştı. Cuma günü öğleden sonra Birleşik Arap Emirlikleri’nin Fuceyra Limanı’ndan yola çıkan İngiliz bandıralı gemi, dün akşam saatlerinde Hürmüz Boğazı’nda İran Devrim Muhafızları tarafından alıkondu.
Konuya ilişkin İran Devrim Muhafızları’ndan yapılan ilk açıklamada, “Hürmüz Boğazı’nda bir İngiliz tankerine el koyduk” denildi.
Tankerin sahibi olan Northern Deniz İşletmeleri adlı şirketin yetkilileri ise, İngiltere saatiyle 16.00 (TSİ 18.00) sıralarında Stena Impero’ya Hürmüz Boğazı’nda, uluslararası sularda Suudi Arabistan’a doğru giderken kimliği belirsiz botlarla birlikte bir helikopterin yanaştığını, ardından geminin kuzeye, İran yönüne doğru hareket etmeye başladığı ve o saatten bu yana gemiyle irtibat kurulamadığını duyurdu.
İran’ın el koymasından önce tankerin yasalara uygun bir şekilde uluslararası sularda ilerlediğini ifade eden şirket yetkilileri, Rusya, Hindistan, Letonya ve Filipinler vatandaşlarından oluşan mürettebatın sağlık durumunun iyi olduğu haberini aldıklarını paylaştı.
İran ise, Stena Impero’nun, “uluslararası denizcilik kurallarına uymadığı gerekçesiyle” durdurulduğu ve İran kara sularına çekildiği açıklamasını yaptı. İran’ın yarı resmi haber ajansı Fars da, tankerdeki 23 mürettebatın Bender Abbas limanındaki bir teknede sorgulandığını duyurdu.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre, Hürmüzgah bölgesi Limanlar ve Denizcilik İşletmeleri Müdürü Allahmurad Afifipur, yaptığı açıklamada “Tanker İranlı bir balıkçı teknesiyle kaza yaptı. İngiltere bandıralı tanker, kendisine gönderilen uyarı sinyalini görmezden geldi” diye konuştu.
İranlı güvenlik güçlerinin, Stena Impero’nun alıkonulmasından 40 dakika sonra Liberya bandıralı İngiltere’ye ait başka bir tankere daha çıkarma yaptığı, ancak tankerin daha sonra serbest bırakıldığı belirtildi.
İran maslahatgüzârı dışişleri’ne çağrıldı
Bu açıklamalar üzerine Londra’daki İran maslahatgüzârı İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt ise, konuya dair Twitter hesabından paylaşımda bulundu. Dışişleri Bakanı Hunt, Tahran yönetimini ‘yasadışı ve istikrarı bozucu’ hareket etmekle suçlayıp, “İran, tehlikeli bir yolu seçiyor olabilir” uyarısında bulundu.
ABD, Fransa ve Almanya’dan İngiltere’ye destek
ABD Başkanı Donald Trump da, “İran bölgede sadece sorun yaratıyor” derken, Fransa ve Almanya hükümetlerinden de İngiltere’ye destek mesajları geldi.
Hürmüz Boğazı’nda bir haftada ikinci gerilim
Hürmüz Boğazı’nda son haftalarda yaşanan gerilim, 4 Temmuz’da İran’a ait bir petrol tankerinin Cebelitarık Boğazı’nda İngiliz donanması tarafından durdurulması ve sonrasında yapılan karşılıklı sert açıklamalarından ardından başladı.
Geçen hafta Reuters haber ajansına konuşan ABD’li askeri yetkililer, İngiltere’ye ait ham petrol taşıyan tankerin, İran kara sularına yakın bir bölgede, İran tarafından gelen beş bot tarafından durdurulmaya çalıştığı bilgisini vermişlerdi.
İngiltere Savunma Bakanlığı, İran donanmasına bağlı hücum botların BP’nin işlettiği tankerin yolunu kesmeye çalıştığını ancak İngiltere Kraliyet Donanması’na bağlı bir savaş gemisinin müdahalesi sonucu İran botlarının tankerden uzaklaştığını açıklamıştı.
