Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu (MKGP), “Kadın Gazetecilere Dönük 3 Aylık Hak İhlalleri Raporu”nu, İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şube binasında gerçekleştirdiği basın toplantısı ile açıkladı. Çok sayıda gazetecinin katıldığı toplantıda, İHD İstanbul Şubesi üyeleri de yer aldı. Toplantıda, son 6 ayda tutuklanan 10 Özgür Kürt Basın emekçisi kadınların fotoğrafları ile “Özgür basın baş eğmez”, “Özgür basın susturulamaz”, “Hakikatin izindeyiz”, “Gazetecileri serbest bırakın”, “Baş eğmediler, baş eğmedik, baş eğmeyeceğiz”, “Gurbetelli’nin bükülmeyen kalemiyiz” dövizleri taşındı.
Raporun Türkçesini MKGP üyeleri Nezahat Doğan ile Hayam Bulut, Kurmancîsini ise Durket Süren okudu.
İşkence yöntemleri
Türkçe raporu okuyan Nezahat Doğan, “2015’ten bu yana sürdürülen baskı, şiddet, kapatma, gözaltı ve tutuklamalara karşı özgür basın geleneğini sürdürerek toplumun haber alma ve hakikatlerin görünür olması için gazeteciler görevlerini her alanda sürdürüyor” dedi. AKP-MHP iktidarının basını özellikle de özgür Kürt basınını hedefine koyarak şiddeti ve haber yapma özgürlüklerini baskı altına almayı sürdürdüğünü belirten Nezahat, “Daha önce muhalif ajanslar ve gazeteler kapatılırken, son aylarda medya kurumları basılarak tüm ekipmanlarına el konulmaya ve çalışanları da tutuklanmaya başlandı. Kadın gazetecilere gözaltında işkence ve şiddet uygulandı. Yerlerde sürüklendi, ters kelepçelendi ve polisin cinsiyetçi işkence yöntemleriyle karşı karşıya bırakıldı” ifadelerini kullandı.
16 Haziran’da Diyarbakır’da tutuklanan 4’ü kadın 16 gazetecinin hala iddianamesinin hazırlanmadığını ve gazetecilerin cezaevinde tutsak olduğunu söyleyen Nezahat, “Tutuklanma gerekçeleri ise yaptıkları haber takipleri ve haberlerin suç sayılması. 29 Ekim günü Ankara merkezli soruşturma kapsamında da özgür Kürt basını çalışanı 5’i kadın 9 gazeteci tutuklandı. Son altı ayda tutuklanan 26 gazetecinin 10’u kadın gazeteci. Bu rakam bizlere iktidar ve medyasının diline karşı mücadele eden kadın gazetecilerin hedefte olduğunu da gösteriyor. Her dönem gazetecilere yapılan saldırılar, yaşam hakkı ve güvenliğe yönelik ihlaller, düşünce özgürlüğüne yönelik tutuklamalara, gazetecinin yaşam hakkına ve güvenliğine ilişkin 3 ayda bir hak ihlalleri raporumuzda ulaştığımız veriler üzerinden yansıtıyoruz. Bir de bunun görünmeyen verilerin tam yansıtılmadığı rakamlar var” şeklinde konuştu.
2022 Ağustos-Eylül-Ekim aylarını içeren 3 aylık hak ihlalleri verilerini ise Hayam Bulut okudu. Ağustos ayında gazetecilerin yaşam hakları ve güvenliğine dair ihlallerin giderek arttığına dikkat çeken Hayam, haber takibinde sahada şiddete uğrayan gazeteci ve kadınlara uygulanan şiddetin de giderek arttığını dile getirdi. Diyarbakır’da 16 Haziran’da tutuklanan 4’ü kadın 16 gazeteci hakkında Diyarbakır 5’inci Sulh Ceza Hakimliği’nin aylık tutukluluk değerlendirilmesinde, ikinci kez tutukluluğun devamına karar verildiğini aktaran Hayam, “Saldırıya uğrayan 1 gazeteci, şiddete uğrayan 10 gazeteci, gözaltına alınan 3 gazeteci, haber takibi engellenen 6 gazeteci ve hapishanedeki ihlaller ile gazeteciler ihlaller zincirinde sistemin hedefindeydi” diye belirtti. Ağustos ayında gazetecilere yönelik düşünce ve ifade özgürlüğü ihlallerini paylaşan Hayam, “Hakkında dava açılan 4 gazeteci, hakkında soruşturma açılan 1 gazeteci, baskı ve sansüre maruz kalan 2 gazeteci Ağustos ayında baskı altına alındı. Para cezaları da 30 bin olurken, Ağustos ayında yargılanması devam eden gazeteci sayısı 4, dosya sayısı da 4 olarak verilere yansıdı” dedi.
Gazetecilere silah doğrultuldu
Eylül ayında da değişen bir şey olmadığına değinen Hayam, yine baskının hedefinde gazeteciler ve kadınlar olduğunu dile getirdi. Hayam, gazetecilerin yaşam hakkı ve güvenliğine yöneliklik ihlalleri şöyle sıraladı: “Saldırıya uğrayan 3 gazeteci, gözaltına alınan 2 gazeteci, haber takibi engellenen 3 gazeteci, şiddete uğrayan 7 gazeteci, fişlenen 4 gazeteci, hapishanedeki ihlaller de 3 olarak verilere yansıdı. Gazeteciye yönelik düşünce ve ifade özgürlüğü ihlallerinde; 2 gazeteci hakkında dava açılırken, 15 gazetecinin de yargılamasına devam edildi. Cezalandırılan gazeteciler 16 yıl 24 ay 59 gün hapis cezasına mahkum edilirken, yargılaması devam eden gazeteci dosya sayısı 13, kişi sayısı da 17 olarak verilere yansıdı. Bu ayda Van’da haber takibi sırasında 3 kadın gazeteci polis saldırısına uğradı ve başlarına silah dayandı. Kadın gazetecilere doğrultulan bu silah, kadın basınına dönük tahammülsüzlüğü ve gazetecilerin hiçbir alanda güvende olmadığının da kanıtı niteliğindedir.”
Ekim ayında da yaşam hakkına, düşünce ve ifade özgürlüğüne dönük “ceza”ların artarak devam ettiğinin altını çizen Hayam, “Bu aya kadın gazeteciliğinde büyük emekleri olan Nagihan Akarsel’in Federe Kürdistan Bölgesi’nin Süleymaniye kentinde uğradığı silahlı saldırı sonucu katledilmesi ile girildi. Özellikle Sansür Yasası’nın AKP-MHP oylarıyla Meclis’ten geçirildiği bu ayda, gazetecilerin haber takibi yapmalarının önü kesilerek, polisin şiddeti ile kameraların kapatılması ve haber yapılmasının engellenmesi olarak sahaya yansıdı” ifadelerini kullandı. Ekim ayı verilerinde yaşam hakkı ve güvenliğe yönelik ihlalleri aktaran Hayam, “Saldırıya uğrayan 1 gazeteci, şiddete uğrayan 3 gazeteci, gözaltına alınan 13 gazeteci, haber takibi engellenen 3 gazeteci, gözaltında kötü muamele 12, tutuklanan 6 gazeteci ve 4 hapishane ihlali verilere yansıdı. Gazeteciye yönelik düşünce ve ifade özgürlüğü ihlallerine, hakkında dava açılan 1 gazeteci, yargılaması devam eden 5 gazeteci, yargılaması devam eden gazeteci dosya sayısı 5, gazeteci sayısı ise 5 olarak verilere yansıdı” şeklinde paylaştı.
Ekim ayı: 6 gazeteci tutuklandı
Ekim ayında 6 kadın gazetecinin tutuklandığını da kaydeden Hayam, “Mezopotamya Ajansı (MA) Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever, Berivan Altan, Ceylan Şahinli ile JINNEWS muhabirleri Habibe Eren ve Öznur Değer ‘örgüt üyeliği’ iddiasıyla Ankara’da tutuklanırken, JINNEWS Muhabiri Derya Ren ise kesinleşmiş cezası olduğu gerekçesi ile Diyarbakır’da tutuklandı. Tutuklanan 6 kadın gazeteci de evlerinden başlayarak cezaevine götürülene kadar her türlü fiziksel ve psikolojik şiddet ile işkenceye maruz kaldı” sözleriyle tutuklanan özgür Kürt basın emekçisi kadınların sayısını paylaştı.
3 aylık hak ihlali
Hayam, 3 ayın sonunda ulaştıkları toplam verileri şöyle sıraladı: “Yaşam ve güvenlik ihlallerinde, saldırıya uğrayan 5 gazeteci, şiddete uğrayan 20 gazeteci, Gözaltına alınana 18 gazeteci, tutuklanan 6 gazeteci, haber takibi engellenen 12 gazeteci, gözaltında kötü muamelede 12 gazeteci, fişleme yapılan 4 gazeteci, hapishanedeki ihlallerde 9 ile gazeteci ihlaller zincirinde sistemin hedefindeydi. Gazetecilere yönelik düşünce ve ifade özgürlüğü ihlallerinde; hakkında dava açılan 7 gazeteci, yargılanması devam eden 26 gazeteci, hakkında soruşturma açılan 1 gazeteci, baskı ve sansüre maruz kalan 2 gazeteci baskı altında alındı. 3 ayda yargılanan gazetecilere 16 yıl 24 ay 59 gün hapis cezası ve 30 bin de para cezası verildi ve hala yargılanması devam eden dosya sayısı 22, gazeteci sayısı ise 26 olarak verilere yansıdı.
‘Boyun eğmeyeceğiz’
Ekim sonu itibariyle tutsak kadın gazeteci sayısı 17 oldu. Tutuklamalar ile sahadan koparamadıkları kadın gazetecileri işkence yöntemi ile yıldırmaya çalışanlara buradan bir kez daha sesleniyoruz, kadın gazeteciler bugüne kadar sizlere boyun eğmedi ve eğmeyecek. Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu olarak her alanda bütün gazetecilerin özgür şekilde gazetecilik mesleklerini icra etmelerini sağlayacak bir zeminin sağlanmasını ve tutuklanan gazetecilerin derhal serbest bırakılmasını istiyoruz. Haber yapmak suç değildir, özgür basın ve kadın haberciliği susturulamaz.”
17 tutuklu gazeteci
Ekim ayı itibariyle toplam 17 tutsak kadın gazetecilerin isimleri ise şöyle: Berivan Altan – Mezopotamya Ajansı Muhabiri, Ceylan Şahinli -Mezopotamya Ajansı Muhabiri, Derya Ren – JINNEWS Muhabiri, Dilan Oynaş – Azadiya Welat Gazetesi Çalışanı, Diren Yurtsever – Mezopotamya Ajansı Yazı İşleri Müdürü, Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu, Elif Üngür – Program sunucusu, Habibe Eren – JINNEWS muhabiri, Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Neşe Toprak – Program sunucusu, Özden Kınık – TRT çalışanı, Özlem Seyhan – Gazeteci, Öznur Değer – JİNNEWS muhabiri, Remziye Temel- Muhasebeci, Safiye Alagaş – JINNEWS Müdürü, Sibel Mustafaoglu – Azadiya Welat Gazetesi Çalışanı, Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara Muhabiri.
