CHP İstanbul Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “İŞKUR verilerine göre, son 3 ayda işsizlik sigortasından yararlanan kişi sayısı 427 binden 524 bine çıktı. Ancak bu artışa rağmen, resmi işsizlerin sadece yüzde 14’ü işsizlik ödeneğinden yararlanabiliyor” dedi. Erdoğdu şunları söyledi:
“Katı hak kazanma koşulları ve işsizlik ödeneği süresinin en fazla 10 ayla sınırlı olması, kriz nedeniyle işini kaybeden emekçilerin işsizlik ödeneğinden yararlanmasını engelliyor. Kısa Çalışma Ödeneği, Ücret Garanti Fonu ve Yarım Çalışma Ödeneği dahil edildiğinde bile oran ancak yüzde 25.3’e çıkıyor. Buna karşılık fon giderlerinin neredeyse yarısı denebilecek yüzde 45.2’si işverenlere yönelik teşvik ve desteklerden oluşuyor. Kasım ayı itibarıyla bu teşviklerin tutarı 9.5 milyar TL’ye ulaştı. Kasım ayında fondan işsizlere ancak 500 milyon TL işsizlik maaşı ödenirken, işverenlere verilen teşvik tutarı ise 1 milyar 200 milyon TL. Oysa içinde bulunduğumuz kriz döneminde işsizlik sigortasını hak kazanma koşullarının gevşetilmesi, işsizlik ödeneği süre ve miktarının artırılması acil bir ihtiyaç haline geldi.”
İşverene giden paraların istatistiği yayınlanmıyor
Erdoğdu İşsizlik Sigortası Fonundan işverenlere, “İlave İstihdam Teşviki”, “Bir Senden Bir Benden İstihdam Teşviki”, “Kadın, Genç ve Mesleki Yeterlilik Belgesi Olanların Teşviki”, “İşbaşı Eğitim Programı Teşviki” ve “İşsizlik Ödeneği Alanlara Yönelik teşvik” ile “Asgari Ücret Desteği” olmak üzere altı kalemde teşvik ve destek sağlandığını anlatan Erdoğdu, şu görüşleri dile getirdi: “İşsizlik Sigortası Fonu’nun ana gider kalemi haline gelmiş olmasına rağmen, İŞKUR işverenlere yönelik teşvik ve desteklere ilişkin istatistik yayınlamıyor. Teşviklere ilişkin bilgilere Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın istatistikleri aracılığıyla erişmek kısmen mümkün. Ancak Bakanlığın en son açıkladığı veri Temmuz 2018’e ait.”
İşsizlik maaşı süresi 6 ya da 10 ay, işveren teşviki süresi ise 54 ay
Erdoğdu fona ilişkin şu tespitleri de yaptı:
“Birincisi, OECD ülkeleri içinde en katı hak kazanma koşullarından biri bizde. Ancak işverenlerin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanan teşvik ve desteklerden yararlanması için herhangi bir prim ödeme yükümlülüğü yok.
İkincisi teşvik ve desteklerin süresi, işsizlik ödeneğinden daha uzun. İşsizlik maaşı, ödenen prim sayısına göre 6 ile 10 ay arasında değişirken, işveren teşvikleri 54 aya kadar çıkabiliyor.
Üçüncüsü, işçilerin fona yaptıkları katkı ne olursa olsun, alacakları işsizlik ödeneğinin miktarı asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’nini geçemiyor. Bu kapsamda asgari ücretle çalışan bir işçi 658 TL, 5 bin TL ücretle çalışan bir işçi ise en fazla bin 611 TL işsizlik ödeneği alabiliyor. Buna karşılık işverenlere fondan aktarılan teşvik ve desteklerin tutarı işçi başına 3 bin 120 TL’ye kadar çıkabiliyor.”
