Birleşmiş Milletler (BM) 15 Güvenlik Konseyi üyesinin 14’ü, ABD tarafından hazırlanan karar taslağının lehinde oy kullandı. Rusya çekimser kaldı.
BBC News’ın aktarımına göre, kararda İsrail’in ateşkes önerisini kabul ettiği belirtiliyor ve Hamas’a da bu öneriyi kabul etmesi yönünde çağrı yapılıyor.
Bu, Güvenlik Konseyi’nin, Başkan Joe Biden tarafından 31 Mayıs’ta açıklanan üç bölümlü planı desteklemek için dünyanın en zengin ülkelerinden oluşan G7 grubunun yanı sıra bir dizi hükümete katıldığı anlamına geliyor. Bay Biden bunu İsrail’in ateşkes önerisi olarak tanımladı.
Oylamanın, çatışmayı sona erdirmek amacıyla plana olumlu yanıt vermesi yönünde her iki taraf üzerindeki baskıyı artırması muhtemel. Bu aynı zamanda ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in barış anlaşmasına destek oluşturmak amacıyla aralarında İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun da bulunduğu yabancı liderlerle görüşmesinin hemen ardından geldi .
BM oylamasından sadece birkaç saat önce Bay Blinken, bölgedeki liderlere mesajının şu olduğunu söyledi: “Ateşkes istiyorsanız Hamas’a evet demesi için baskı yapın.”
Grup daha önce planın bazı kısımlarını desteklediğini belirtmiş ve Pazartesi günü Güvenlik Konseyi kararını “memnuniyetle karşılayan” bir bildiri yayınlamıştı. Hamas muhtemelen planın kalıcı ateşkese ve İsrail’in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesine yol açacağı garantisini talep edecek.
ABD’li ve İsrailli yetkililere göre, Doha’daki siyasi liderlik teklife henüz resmi olarak yanıt vermedi.
Teklif, çatışmalar sırasında büyük oranda tahrip edilen Gazze’nin büyük bir yeniden inşa planıyla sonuçlanacak.
İlk aşama, rehine-mahkum takasının yanı sıra kısa vadeli ateşkesle ilgilidir.
ABD’nin karar taslağının metnine göre, ikinci aşama “düşmanlıkların kalıcı olarak sona ermesini” ve İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesini içeriyor.
Üçüncü aşama bölgenin uzun vadeli görünümüne odaklanıyor ve Gazze için çok yıllı bir yeniden yapılanma planı başlatacak.
Pazartesi günkü karar, Başkan Biden’ın İsraillilerin planı kabul ettiğini söylemesinden 10 gün sonra geldi. Ancak Netanyahu henüz ABD’nin teklifini onaylamadı.
Biden barış girişimini İsrail’in girişimi gibi sunarken, ABD aynı zamanda İsrail’in kendi huysuz iktidar koalisyonunun plana isteksizce yaklaştığının da farkında. Bu, anlaşmanın ilerlemesi halinde hükümetin çöküşünü tetiklemekle tehdit eden bazı aşırı sağcı bakanların doğrudan muhalefetini de içeriyor.
Eski general Benny Gantz’ın Pazar günü savaş kabinesinden istifası bu istikrarsızlık duygusunu derinleştirdi.
Başkan Biden’ın eski adıyla Twitter’daki X hesabında kararın kabul edildiği belirtildi. Gönderide “Hamas ateşkes istediğini söylüyor” denildi. “Bu anlaşma, bunu kastettiklerini kanıtlamak için bir fırsat.”
ABD’nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, “Bugün barışa oy verdik” dedi.
İngiltere Büyükelçisi Barbara Woodward, Gazze’deki durumu “felaket” olarak nitelendirerek, “acıların çok uzun süredir devam ettiğini” ekledi.
Bayan Woodward, “Tarafları bu fırsatı değerlendirmeye ve hem İsrail hem de Filistin halkı için güvenlik ve istikrarı garanti eden kalıcı barışa doğru ilerlemeye çağırıyoruz.” dedi.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron da kararı memnuniyetle karşıladı.
Çekimser kaldığını açıklayan Rusya’nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia, anlaşmanın netliği ve kararda belirtildiği gibi İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonunu sona erdirme planını gerçekten kabul edip etmediği konusundaki endişelerini dile getirdi.
“İsrail’in, Hamas tamamen yenilgiye uğratılıncaya kadar savaşın uzatılması yönündeki birçok açıklaması göz önüne alındığında… İsrail özellikle neyi kabul etti?” Bay Nebenzia sordu.
Lehte oy kullanmasına rağmen Çin de metinle ilgili endişelerini dile getirdi. BM büyükelçisi, bu kez, yasal olarak bağlayıcı olmasına rağmen uygulanmayan, çatışmayla ilgili daha önceki üç Güvenlik Konseyi kararından farklı olup olmayacağını sorguladı.
25 Mart’ta BM Güvenlik Konseyi ateşkes çağrısında bulunan bir kararı kabul etti .
ABD daha önce benzer tedbirleri veto etmiş olsa da Mart kararını veto etmedi. Netanyahu o dönemde ABD’nin ateşkesi rehinelerin serbest bırakılmasına bağlayan önceki tutumundan “terk ettiğini” söylemişti.
Çatışma, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in güneyine saldırarak yaklaşık 1.200 kişiyi öldürmesi ve 251 kişiyi rehin almasıyla başladı.
Hamas yönetimindeki sağlık bakanlığı, İsrail’in saldırıya yanıt vermesinden bu yana Gazze’deki ölü sayısının 37.000’i aştığını söyledi.
