Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) tarafından her yıl düzenlenen “İnsan Hakları Belgesel Film Günleri” 12 yaşında. Bu yıl 10 – 17 Aralık tarihleri arasında çevrimiçi olarak ülke çapında birçok belgesel ve film, izleyicilerle buluşacak. Çevrimiçi gösterimlerin haricinde programda yer alan filmlerin bir bölümü 10 – 12 Aralık tarihlerinde İzmir’de Fransız Kültür Merkezi salonunda, 18 – 19 Aralık 2021 tarihlerinde ise Van Barosu salonunda izlenebilecek.
12’inci yıl teması: ‘Örgütlenme Özgürlüğü’
Duvar’dan Cihan Başakçıoğlu‘nun haberinde, İletişim Çalışmaları Topluluğu ve Fransız Kültür Merkezi ile ortak gerçekleştirilen TİHV 12. İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’nin programında ülke içinden 10, ülke dışından 16 olmak üzere toplam 26 seçme belgesel film yer alıyor. Türkiye’de ve dünyada insan hakları açısından yaşanan çok farklı sorunlara ilişkin izleyenlerde farkındalık ve duyarlılık oluşturmayı hedefleyen 12. İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’nin bu yılki teması ise “örgütlenme özgürlüğü”.
12. İnsan Hakları Belgesel Film Günleri kapsamında yapılan “örgütlenme özgürlüğü” temalı afiş yarışmasında birinci seçilen Sefa Pala’ya ait eser ise film günlerinin afişi olarak belirlendi. Ayrıca yarışma katılımcısı en beğenilen 31 eser de 10 – 17 Aralık tarihlerinde https://tihvbelgeselfilm.org adresinde çevrimiçi olarak sergilenecek.
‘İhlallerin kural, hak ve özgürlük kullanımının istisna olduğu bir dönem yaşıyoruz’
“Örgütlenme özgürlüğü” temalı etkinliğe ilişkin Gazete Duvar’a konuşan TİHV Genel Sekreteri Coşkun Üsterci, Türkiye’de özellikle 2015-2016 sürecinden bu yana siyasal ve sivil alanın tamamen daraldığı, hak ve özgürlüklerin kullanılmasının neredeyse imkansız hale geldiği, hak ihlallerinin kural, hak ve özgürlüklerin kullanımının ise istisna olduğu bir dönem yaşandığını söyledi.
Böylesi bir dönemde kapanan siyasal ve sivil alanı açabilmenin en belirleyici etkin yolunun ise hak ve adalet mücadelesi olduğunu vurgulayan Üsterci, “Başka bir ifade ile hak siyaseti yapmanın gereğini söylüyoruz. Düşünce, ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlükleri bugün demokratik bir toplumun asli unsurlarıdır” dedi.
‘Türkiye’nin temel meselelerine dikkat çekmeye çalıştık
Bundan iki yıl önce düşünce, ifade ve basın özgürlüğünü ana tema olarak seçtiklerini hatırlatan Üsterci, geçen yıl ise “toplanma özgürlüğü” teması ile etkinliği gerçekleştirdiklerini söyledi. Bu sene de onların bir devamı olan “örgütlenme özgürlüğü” temasını ele aldıklarını ifade eden Üsterci, konuşmasına şöyle devam etti:
“Belgesel film günlerini yaparken ülkenin ve dünyanın temel sorunlarına özel bir şekilde dikkati yoğunlaştırmak istiyoruz. Ama daha da özelde ülkenin siyasal ve sivil alandaki tıkanan damarlarının genişletilmesi, nefes alabilmenin imkanının sağlanabilmesi bakımından örgütlenme özgürlüğünün çok önemli temel hak ve özgürlüklerden biri olduğunu söylüyoruz. Toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü ile birlikte düşünce, ifade ve basın özgürlüğü ile doğrudan ilintili. Dolayısıyla üç yıldır bu şekilde bir hat izleyerek Türkiye’nin temel meselelerine dikkati çekmeye çalıştık.”
‘Programda kadın mücadelesini anlatan bir çok film var’
Etkinlikte yer alan filmlere de değinen Üsterci, örgütlenme özgürlüğü ve eylemlilikler, pandemi sürecinde dünyada insanların yaşadığı sıkıntılar, Osman Kavala meselesi, Ermenilerin-Süryanilerin yaşamları, cezaevlerini anlatan birçok film yer aldığını söyledi.
Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi sonrası kadına yönelik artan şiddeti sorgulayan filmler bulunduğunu da belirten Üsterci, “Türkiye’nin çok özel bir meselesi de İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması ile birlikte kadına yönelik şiddetin önlenmesi konusundaki çalışmaların akamete uğratılma çabası. Siyasi iktidar bir gecede ‘Ben sözleşmeden çıktım’ dedi. Kadınlar da buna karşı çıktı. Bu halen bitimsiz şekilde süren bir tartışma. Dolayısıyla kadına yönelik şiddeti sorgulayan, mücadelenin içerisinde aktif rol oynayan kadınları anlatan birçok film var” diye konuştu.
‘Gezici bir festival haline dönüştürmeyi arzu ediyoruz’
Tüm imkansızlıklara rağmen 12 yıldır İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’ni dayanışma ile sürdürdüklerini ifade eden Üsterci, önümüzdeki yıllarda İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’ni gezici bir festival haline dönüştürmeyi arzuladıklarını da belirtti. Üsterci, son olarak şunları kaydetti:
“Biz kaynakların sınırlılığına, olanakların yetersizliğine rağmen 12 yıldır gerçekten büyük bir dayanışma örneği göstererek, gönüllü katkılarla bu festivalleri gerçekleştiriyoruz. Giderek de büyütmeye, yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. İlk adımımızı 2019 yılında attık. İzmir’de hem gösterdiğimiz film sayısını artırdık hem de iki salona çıktık. 2020 yılında da İzmir dışında vakfımızın temsilciliklerinin olduğu kentlerde de salon gösterimleri gerçekleştirmek istedik ancak pandemi süreci nedeniyle buna imkan bulamadık. Pandemi sürecinde online gösterimler yaptık. Yaklaşık 14 bin kişi sitemize girdi, filmlerimizi izledi. 6 bin kişi ise başından sonuna kesintisiz olarak etkinliği takip etti. Ülkenin her yerinden izleyicimiz vardı. Seyircinin bu ilgisi bizi çok motive etti. İlginin devam etmesini arzu ediyoruz. Sonraki senelerde Türkiye’nin değişik yerlerine giden gezici bir festival haline dönüştürmeyi de arzu ediyoruz.”
İzleyici ile buluşacak olan 26 film
Program ve filmler hakkında ayrıntılı bilgiye ise https://tihvbelgeselfilm.org adresinden ulaşılabiliyor. Etkinlikte gösterilecek filmler şöyle:16 Ton – Ümit Kıvanç
Arica – Lars Edman, William Johansson Kalén
Başka Vatanımız Yok – Bayram Küçük
Benim Bedenim / Il Mio Corpo – Michele Pennetta
Bir Kürt Entelektüelin Yaşamı:Casime Celil / Jiyana Rewsenbireki Kurd: Casimê Celîl – Özlem Diler, Celil Badikanlı
Bir Zamanlar Venezuelada – Once Upon A Time İn Venezuela – Anabel Rodríguez Ríos
Bu Yağmur Hiç Dinmeyecek / This Rain Will Never Stop – Alina Gorlova
Derikte Kalanlar – Onur Can Atlı
El-Halil Semaları / Skies Above Hebron Esther Hertog and Paul King
Gök Kızıldır / The Sky İs Red – Francina Carbonell
Haymatlos – Mustafa Aydın
İffetsiz Sürtükler / Brazen Hussies – Catherine Dwyer
İnsanlığa Gönderilmiş Mektuplar – Yusuf Kenan Beysülen
Köpekçi – Hayrettin Alan
Merhaba Canım – Ulaş Tosun
Muhtaç – Emre Battal
Nasıl İstersem / As I Want – Samaher Alqadi
Nardjes A. – Karim Aïnouz
Nasrin – Jeff Kaufman
Nemesis – Thomas Imbach
Nöbetçi – The Guardian – Martina Priessner
Ölümüne Boşanmak / Dying to Divorce – Chloe Fairweather
Radyo Sessizliği / Radio Silence – Juliana Fanjul
Sessizliğin Ötesindeki Dünya / The World Beyond Silence Manuel Fenn
Silivriden Mektuplar /Letters From Silivri – Adrian Figueroa
Yeryüzü Ayakları – Ümit Güç
