dUVARCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü’ne atanan Prof. Dr. Melih Bulu’nun doktora tezinde intihal yaptığı iddialarını Teyit.org inceledi. Doğrulama platformu, Bulu’nun doktora tezinde Scribbr adlı intihal tespit uygulaması üzerinden yaptığı incelemede “yüzde 20 oranında benzerlik” tespit etti.
Teyit.org’da yer alan incelemeye göre, Bulu’nun 2003 yılında teslim ettiği doktora tezinde, farklı çalışmalarla benzerlik gösteren kısımların tezin literatür taramasından oluşan ilk yarısında yer aldığı belirtildi. Haberde, “Bu bölümdeki birçok uzun alıntı tırnak içine alınmadan, yorumlanmadan veya doğru bir biçimde atıfta bulunulmadan doğrudan aktarıldığı için intihal yapıldığı söylenebilir. Literatür taramasında yapılan intihaller, çalışmanın bilimsel araştırma etiği açısından sorunlu olduğunu ortaya koyar nitelikte” ifadeleri yer aldı.
Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi’nde yazdığı doktora tezini Scribbr adlı intihal tespit uygulamasına yükleyen Teyit.org, 215 sayfalık tezin kapak, özet ve içindekiler kısmının yanı sıra, çalışmanın kaynakça ve ekler bölümünü de çıkararak 101 sayfayı taradı. Scribbr uygulaması, 2003 yılı sonrası Bulu’nun kendi doktora tezine referans vererek yaptığı farklı çalışmaları, 2003 yılı sonrası farklı kaynakların Bulu’nun doktora tezinden yaptığı alıntıları, Bulu’nun doğru bir biçimde atıfta bulunarak tezinde yer verdiği bazı alıntı kesitleri tespit etti ve bunları benzerlik olarak sıraladı.
‘Benzerlik tezin ilk yarısında’
İncelemede günümüzde üniversitelerin Scribbr benzeri bir sistem olan Turnitin üzerinden yaptığı intihal değerlendirmelerinde, genel olarak yüzde 10-15 civarında benzerliğin tolere edilebildiği belirtildi. Ancak bu benzerliğin de türüne göre değişebileceği ifade edildi. Tezde birçok uzun alıntı tırnak içine alınmadan, yorumlanmadan veya doğru bir biçimde atıfta bulunulmadan doğrudan aktarıldığı bu nedenle de tezin bu kısmında intihal yapıldığı belirtildi.
Tezin ikinci yarısında doktora çalışmasında izlenen metodoloji, edinilen veriler ve elde edilen sonuçların akratıldığı ifade edilen haberde, bu bölümün özgün bir içeriğe sahip olduğunun altı çizildi. Yapılan intihalin çalışmada izlenen metodolojinin anlatıldığı veya erişilen bulguların sunulduğu bölümde olmadığını hatırlatıldı ve “Çalışma kısmının bu yönüyle özgün olduğu ifade edilebilir” denildi.
Ancak, yüzde 20’ye varan benzerlik oranının böyle bir doktora tezinin günümüzde bilimsel araştırma etiğini izleyen herhangi bir üniversite tarafından onaylanmasının pek mümkün olmadığı ifade edildi. Boğaziçi Üniversitesi’nde de intihal durumunda hem lisans hem de lisansüstü öğrencilere çeşitli yaptırımlar uyguladığı hatırlatıldı
İntihal iddiaları için ‘iftira’ demişti
Bulu, rektör olarak atanmasının ardından Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri tarafından protesto edilmiş çok sayıda öğrenci gözaltına alınmıştı. İntihal iddiaları da gündeme getirilen Bulu, bir televizyon programında, “Bir kere bu intihal meselesi iftira. Orada teknik bir şey gibi duruyor ama benim doktora tezimde literatür kısmı vardır. Oradaki her şey diğerlerinden alıntıdır. En sonunda kaynaklar yazılmıştır. Bütün dert tırnak içine almamış olmam. Bizim önümüzde böyle yapılacak diye bir format da yoktu. Formatlar sürekli değişir. Bunun birçok standardı var. İşin özü aldığınız şeyin kaynağını yazmış mısınız? Yazmışız sonuçta. Bununla ilgili önceden hazırlıklarımızı yaptık mütevelli ile beraber. Haliç Üniversitesi’nde orada herhangi bir yönetim boşluğu yok, sistem zaten gayet güzel çalışıyor” ifadelerini kullanmıştı.
İncelemenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
