Orta kesimlerindeki Puyo eyaletinde yaşayan 4 bin 800 civarında nüfuslu Waoraniler, Amazon ormanlarında bulunan yaşam alanlarının petrol çıkarmak amacıyla gasp edilmek istenmesine karşı direniyordu.
‘Kendi kaderini tayin hakkı’ ilkesine aykırı
Waoraniler, son olarak Ekvator hükümetinin yaşadıkları alanların bin 800 kilometrekarelik kısmında petrol arama ve çıkarma projesi kapsamında yok edilmesine karşı yargı yoluna gitmişlerdi. Puyo’daki bir ceza mahkemesinin yargıçları, Ekvator hükümetinin yerli halkların anayasada yer alan ‘halkların kendi kaderini tayin hakkının’ ihlal edildiğine hükmetti.
‘Yerli halkın görüşünün alınması gerekiyor’
Yargıçlar ayrıca hükümetin petrol projesinin hiçbir aşamasında yenilenmesi mümkün olan bu tür kaynakların çıkarılmasına ilişkin yerli halklara danışılmamasının da anayasal hakların ihlali olduğuna karar verdi. Mahkemenin kararında, Ekvator hükümetinin Amerika Ülkeleri İnsan Hakları Mahkemesi tarafından belirlenen şartlara uygun bir biçimde yerli halkın görüşünü alması gerektiğine de hükmedildi.
Waorani halkı Amazon ormanlarının Ekvator’daki kesimlerinde yaklaşık 8 bin kilometrekarelik bir alanda yaşıyor. 5 bine yakın nüfusu olan yerli halkın yaşadığı alanlar da Amazonlar’daki birçok doğal insani yaşam alanı gibi yok edilmekle karşı karşıya.
Geniş topraklar yaşanmaz hale getirildi
Ekvator’da ekonominin önemli ‘direklerinden’ kabul edilen petrol arama çıkarma faaliyetleri, 1970’li yıllardan bu yana birçok doğal alanı yok etmişti. Petrol için binlerce kilometrekarelik ormanlık alan yok edilirken, su kaynakları petrol yüzünden kirletildi. Ormanlık alanlardaki petrol faaliyetleri nedeniyle geniş topraklar çöplerle kaplanırken, bitki örtüsüne de zarar verildi.
Güney Amerika’da Ekvator’un yanı sıra özellikle kıtanın yarısını oluşturan Brezilya topraklarındaki Amazon ormanlarında yaşayan yerli halkların toprakları da gasp ediliyor. Yerlilerin yaşam alanları tarım ve sanayi faaliyetlerinin yanı sıra hammadde için ormanlık alanların yok edilmesi nedeniyle her geçen gün daralıyor.
