İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi ve kayıp yakınları, “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” eyleminin 816. haftasını, Koşuyolu Parkı Yaşam Hakkı Anıtı önünde gerçekleştirdi. Kayıp yakınları, siyasi parti ve sivil toplum örgütü temsilcileri ile hak savunucularının katıldığı eyleme, gözaltında zorla kaybedilenlerin ve faili meçhul saldırı sonucu katledilenlerin fotoğrafları taşındı. Bu haftaki eylemde 25 Eylül 1991 tarihinde Diyarbakır Hazro’da gözaltında zorla kaybedilen İbrahim Gündem’in akıbeti soruldu.
‘Faillerin yargılanması için mücadele ediyoruz’
Açıklama öncesi konuşan İHD Diyarbakır Şubesi Başkanı Ercan Yılmaz şunları söyledi: “Yıllardır gözaltında zorla kaybedilen insanların akıbetini soruyor, faillerin yargılanması için mücadele ediyoruz. Ancak birkaç göstermelik dava dışında, siyasi iktidar muhalefetle birlikte bu taleplerimizi görmezden gelmektedir. Kürt meselesinin çözümsüz bırakılmasından kaynaklı, bölgede ağır insan hakları ihlalleri yaşanıyor. Bu ağır insan hakları ihlallerinin en önemli mağduru ne yazık ki çocuklar oldu. Savaşın tarafı olmayan çocuklar, patlayıcı artıklarıyla, çatışmalar sonucu yaşamını yitirdiler veya birçok bedensel engelle yaşamaya çalışıyorlar.
Bugün bu çocuklardan biri olan Ceylan Önkol’un ölüm yıldönümü. Ceylan, 28 Eylül 2009 tarihinde Lice’nin Şenlik Köyünde karakol tarafından atılan bir havan mermisiyle yaşamını yitirdi. Aradan geçen 15 yıla rağmen failler henüz tespit edilememiş ve etkili bir yargılamaya tabi tutulamamıştır. Sürekli bir şekilde geçmişle yüzleşme ve adalet talebimize, siyasi iktidar yaşanan ağır insan hakları ihlalleri sonucu kaybettiğimiz insanları unutturmaya yönelik bir politika izlemektedir. Lice Belediyesi kayyımı 2017 yılında Ceylan Önkol Parkını, yine çatışma sürecinde yaşamını yitiren başka bir çocuğun ismi ile değiştirdi. Bir kez daha çatışmalı süreçte yaşamını yitiren insanların birbirinden ayrılmaması gerektiğini, bir bütün olarak geçmişle yüzleşmenin sağlanması gerektiğini, adalet ve hafıza mekanlarını bizler için çok önemli olduğunu vurguluyoruz. Ceylan Önkol ve çatışmalı süreçte yaşamını yitiren tüm insanlar için mücadele etmeye devam edeceğiz.”
‘Kemiklerimizi versinler’
Ardından kayıp İbrahim Gündem’in kız kardeşi Feride Gündem ise Kürtçe olarak şöyle konuştu: “İbrahim Gündem, 33 yıldır kayıp. Koşuyolu Parkı’nda 15 yıldır onu arıyoruz. Bir mezar istiyoruz. Yüzlerce aile var, 15 yıldır mücadele ediyoruz, neden bir cevap verilmiyor. Kemiklerimizi versinler, ağabeyimiz, babamız, çocuklarımızın mezarına gidelim. Yaşadığımız sürece buradan ayrılmayacağız. Ne koşulda olursa olsun, kemiklerimizi istiyoruz”
Gözaltında olduğu inkar edilir
İHD Diyarbakır Şubesi Kayıp Komisyonu üyesi Berfin Elçi, kayıp Gündem’in hikayesini paylaştı. Elçi, “İbrahim Gündem, 1952 yılında Diyarbakır’ın Hazro ilçesinde Sarıerik(Qenderhel) Köyünde dünyaya gelir. Evli ve 9 çocuk babasıdır. Ailesi ile birlikte Hazro ilçesine bağlı Sarıerik Köyünde çiftçilik ve hayvancılık ile geçimini sağlamaktadır. 25 Eylül 1991 tarihinde Diyarbakır’ın Hazro ilçesine bağlı Sarıerik köyünde ikamet eden baba Ahmet Gündem’in evine, gece saat 01.00 sıralarında Üsteğmen Kenan Şahin ve beraberindeki bir grup asker tarafından baskın düzenlenir. Baskında Ahmet Gündem’in oğlu İbrahim Gündem, askerlerce gözaltına alınır. Sabah bırakılacağının belirtilmesi üzerine, karakola giden Ahmet Gündem, oğlu İbrahim Gündem’i sorar, ancak kendisine “gözaltına alınmadı” yanıtı verilir.
Bunun üzerine Ahmet Gündem, oğlu İbrahim’in bulunması ile ilgili girişimlerini sürdürür. Hazro Cumhuriyet Savcılığı’na gider. Savcılık, Ahmet Gündem’i yeniden karakola yönlendirir. Bunun üzerine Ahmet Gündem, bir kez daha karakola resmi dilekçe ile başvuruda bulunur. Ancak, yazdığı hiçbir dilekçeye yanıt verilmez. Bu kez Diyarbakır Valiliğine gidip oğlunun akıbetini sorar. Valilikçe aranan karakoldan, “biz almadık” yanıtı verilir. Ardından İl Jandarma Alay Komutanlığı’na giden Ahmet Gündem, burada “Devleti suçluyorsun, devlet böyle şeyler yapmaz’” şeklinde azarlamalara ve tehditlere maruz kalır.
Ahmet Gündem, oğlunun gözaltında kaybedildiğine dair girişmelerini bir süre daha sürdürür. Ancak bu süre zarfında tehditlere maruz kalır. 15 Şubat 1993 tarihinde asker ve korucular tarafından evi yakılan Ahmet Gündem, 15 kişiden oluşan aile fertleri ile birlikte Diyarbakır Merkeze göç etmek zorunda kalır. İbrahim Gündem’in annesi Meyrem Gündem, yıllarca oğlunun yaşadığına dair bir haberin gelmesini bekler. Ne yazık ki Meyrem Ana da tıpkı Berfo Ana, Fatma Ana, Elmas Ana, Asiye Ana, Arife Ana gibi çocuklarına kavuşamadan bu hayattan gözü açık bir şekilde göçüp gitti.”
Açıklama yapılan oturma eylemi ardından sona erdi.
