“Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayınlandı. Yönetmeliğe göre yayınlarını internet üzerinde sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılarının RTÜK’ten yayın lisansı alması gerekiyor. ‘Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkındaki Yönetmelik’ RTÜK’ün bu hafta içinde yaptığı toplantıda oy çokluğuyla kabul edilmişti.
İkisi geçici toplam 26 maddeden oluşan yönetmelik, Mart ayında yapılan yasal değişikliklerin uygulama çerçevesini belirliyor ve internet üzerinden yapılan radyo ve televizyon yayını yapan kuruluşları ile isteğe bağlı (on demand) olarak tanımlanan izleyicinin istediği içeriği istediği zaman izleyebildiği platformlarla ilgili düzenlemeleri içeriyor.
Yönetmelik neleri kapsıyor?
RTÜK’ün internetteki her türlü yayını denetleyip, cezalandırmasına olanak tanıyan yönetmelikle internet ortamında düzenli olarak yapılan her türlü yayın, dizi-film, televizyonlardaki dizilerin internet üzerinde yapılan yayını, bireysel TV ağı girişimleri, yurttaş haberciliği de denetim kapsamına alındı.
Lisans başvurusu zorunlu hale getirildi
Yönetmelikle radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamından sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılar RTÜK’ten internet ortamından yayın lisansı almak zorunda.
İnternet için 3 tip lisans çeşidi
İnternet yayınları için 3 tip lisans çeşidi tanımlandı. Radyo yayını sunmak için talepte bulunanlara İNTERNET-RD yayın lisansı, internet ortamından televizyon yayını sunmak için talepte bulunanlara İNTERNET-TV yayın lisansı, internet ortamından isteğe bağlı yayın hizmeti sunmak için talepte bulunanlara İNTERNET-İBYH yayın lisansı verilecek.
RTÜK’ten geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı bulunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara yayın akış çizelgesinde yer alan görsel işitsel hizmetleri eş zamanlı olmadan arşivden veya depodan yayınlamak istemeleri halinde internet ortamından isteğe bağlı yayın lisansı alma zorunluluğu getiriliyor. Radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini internet ortamından iletmek isteyen platform işletmecileri ise Üst Kuruldan internet ortamından yayın iletim yetkisi almak zorunda olacak.
Türkiye’ye yönelik yayın yapan yurt dışı kaynaklı kuruluşlara da RTÜK denetimi
İçerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunmasına rağmen, Türkçe olarak Türkiye’ye yönelik yayın yapan veya yayın dili Türkçe olmamakla birlikte Türkiye’ye yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren yayın kuruluşlarının yayınları da lisans zorunluluğu ile RTÜK denetimine girecek.
Lisans alınmadan yayın yapılırsa ne olacak?
RTÜK tarafından resen ve/veya şikâyet üzerine internet ortamından yayın lisansı ya da yayın iletim yetkisi bulunmayan yayın hizmetlerinin sunulduğunun tespiti halinde, bu durum RTÜK’ün internet sitesinde duyurulacak. Bu duyuruda söz konusu yayın hizmetlerini sunan gerçek veya tüzel kişiye; Yönetmelik uyarınca internet ortamından yayın lisansı başvurusunda bulunabileceği, başvuru talebini içeren dilekçesi ve eki taahhütname ile birlikte üç aya tekabül eden yayın lisans ücretini peşin olarak ödemesi halinde üç ay süresince yayınlarına devam edebileceği, belirtilen süre içerisinde internet ortamından yayın lisansı verilmesi işlemlerinin tamamlanmaması ve bu süre için de hesaplanacak yayın lisansı ücretini peşin olarak ödemesi halinde ilave üç ay daha yayın hizmetlerini sunabileceği, başvuru talebini içeren dilekçesiyle birlikte taahhütnameyi sunmaz ve üç aya tekabül eden yayın lisans ücretini peşin olarak ödemez veya yayın hizmetlerine bu duyuruyu müteakiben yetmiş iki saat içerisinde son vermez ise RTÜK tarafından 6112 sayılı Kanunun 29/A maddesinin ikinci fıkrası uyarınca sulh ceza hâkiminden söz konusu yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi talebinde bulunulacağı ve ayrıca aynı Kanunun 33’üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunulacağı bildirilecek.
Bu bildirim RTÜK sitesinde yayımlanacak. İnternet ortamından yayın lisansı başvurusunda bulunanlar yayın lisansı verilmesi işlemleri tamamlanıncaya kadar bu maddede belirtilen süre ve koşullarla yayın hizmetlerini sunmaya devam edebilecek.
Lisans ücretleri uçuyor
Yönetmelikle radyo yayını lisans ücreti 10 bin TL; TV yayın lisans ücreti 100 bin TL; isteğe bağlı yayın hizmeti lisans ücreti 100 bin TL olarak belirleniyor. İnternet ortamından yayın iletim yetkilendirme ücreti ise yıllık 100 bin TL olarak belirleniyor.
İnternette lisans 10 yıl süreli olacak
Ayrıca yayın hizmetlerini abone veya kullanıcılara ücret karşılığında ve koşullu erişim yoluyla sunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar yıllık net satışlarının binde 5’ini RTÜK’e ödemekle yükümlü olacak. İnternet ortamından yayın lisansı on yıl süreyle verilecek.
6112 sayılı Kanunun 7’nci ve 32’nci maddelerinde sayılan nedenlerle internet ortamından yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcı kuruluşlardan alınmış olan lisans ücreti iade edilmeyecek.
Medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yükümlülükleri
Yönetmelikte, yayın lisansı verilen medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yükümlülükleri ise şöyle sıralanıyor:
-Üst Kurula beyanda bulunduğu hususlarda ve sunduğu belgelerde meydana gelen değişiklikleri Üst Kurula bildirmekle, bu bilgi ve belgelerin güncelliğini sağlamak
-5651 sayılı Kanun ve 6112 sayılı Kanunlarda, bu Yönetmelikte, ilgili diğer mevzuatta ve Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmalarda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek
-Üst Kurulca 6112 sayılı Kanun kapsamında uygun bulunmayan ihlale konu isteğe bağlı yayın hizmetlerini program kataloğundan çıkarmak
-Şirket ve ortaklık yapısına, programlarına, yayınlarını ileten platform işletmecilerine ve varsa koşullu erişim sağladığı kullanıcı sayısına ilişkin Üst Kurul tarafından istenilen her türlü bilgi ve belgeyi belirtilen süre içerisinde vermek
-Üst Kurulca yayın hizmetlerinin izlenmesini ve değerlendirilmesini teminen, yayın hizmetinde kullanılan ses ve görüntü dosyalarına Üst Kurulun erişimine izin vererek uzaktan izlenmesi ve gerekmesi halinde Üst Kurulun kayıt sistemine kaydedilmesi amacıyla Üst Kurulun talep ettiği sayıda abonelik hakkını, gereken yazılım ve donanımları her türlü lisans ve kullanım hakkı ile Üst Kurula vermek
-Şifreli yayınlarda görüntü ile birlikte sesi de anlaşılmayacak şekilde şifrelemek
-Yayın hizmetinin sunulacağı internet adreslerini, künye bilgilerini, adres ve kayıtlı elektronik posta adresini, sorumlu müdür ve izleyici temsilcisinin adını ve iletişim bilgilerini ve bunlarla ilgili değişiklikleri Üst Kurula bildirmek ve internet sitelerinde yayınlamak
-Yayın kayıtlarını yapıldığı tarihten itibaren bir yıl süreyle muhafaza etmek
-Üst Kurulca istenen yayın kaydının bir kopyasını, buna ilişkin yazının kendilerine tebliğ edilmesinden itibaren on gün içinde Üst Kurula ulaştırmak
-Yayının herhangi bir şekilde soruşturma veya kovuşturma konusu yapılması halinde bu işlemlerin sonuçlandığının yetkili mercilerce ilgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşa yazılı olarak bildirilmesine kadar soruşturma veya kovuşturma konusu yayın kaydını saklamak
-Koruyucu sembol sistemi kullanarak izleyicileri program hizmetlerinin içeriği hakkında sesli veya yazılı olarak bilgilendirmek
-İsteğe bağlı yayınlar için program kataloglarını Üst Kurula bildirmek
-26/8/2011 tarihli ve 28037 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşların Elde Ettiği Ticari İletişim Gelirlerinin Denetimi ve Bu Gelirler Üzerinden Alınacak Üst Kurul Paylarının Beyan ve Ödenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre elde ettiği ticari iletişim gelirlerini beyan etmekle ve buna isabet eden Üst Kurul payını ödemek
-Yayın hizmetlerini abone ve/veya kullanıcılara ücret karşılığında ve koşullu erişim yoluyla sunmaları halinde yıllık net satışlarının binde beşini izleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar Üst Kurula ödemek
İnternet yayınının yükümlülükleri
İnternet yayın platform işletmecilerinin yükümlülükleri ise şöyle:
-Üst Kurula beyanda bulunduğu hususlarda ve sunduğu belgelerde meydana gelen değişiklikleri Üst Kurula bildirmekle, bu bilgi ve belgelerin güncelliğini sağlamak
-5651 sayılı Kanun ve 6112 sayılı Kanunlarda, bu Yönetmelikte, İdari ve Mali Şartlar Yönetmeliğinde, ilgili diğer mevzuatta ve Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmalarda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek
-Yayın lisansı olmayan, yayın lisans süresi sona eren veya yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayınlarını iletmemek
-Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara tarafsızlık ve hakkaniyet ölçülerinde, makul ve ayrımcılık içermeyecek koşullarda hizmet vermek
-Koşullu erişim sağladığı kullanıcı sayısını her yıl aralık ayı başında ve Üst Kurulca talep edildiğinde Üst Kurula bildirmek
-İlettiği yayınları Üst Kurulca talep edilmesi halinde Üst Kurulun kayıt sistemine kayıt edilebilecek şekilde Üst Kurula ulaştırmakla, Üst Kurulun talep ettiği sayıda abonelik hakkını, bu amaçla gereken yazılım ve donanımları ile birlikte Üst Kurula vermek
-Yayınlarda kullanılan ses ve görüntü dosyalarına Üst Kurulun erişimine izin vererek uzaktan izlenmesi ve gerekmesi halinde Üst Kurulun kayıt sistemine kaydedilmesini sağlamak
-Yayınlarının iletimini sağladığı medya hizmet sağlayıcı kuruluşların unvanı, adresi, telefon numarası, logo/çağrı işareti, lisans tipi ve lisansını aldığı ülke ve yayın dili, bilgilerinin yer aldığı listeyi her yılın Ekim ayı başında; bunlarla ilgili her türlü değişikliği ise değişikliğin olduğu tarihten itibaren en geç bir ay içerisinde Üst Kurula bildirmek
-Koşullu erişim sağlamaları halinde yayın iletim yetkilendirme ücretine ilave olarak, yıllık net satışlarının binde beşini izleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar Üst Kurula ödemek
-Yayın hizmetinin iletileceği internet adreslerini, künye bilgilerini, adres ve kayıtlı elektronik posta adresini ve bunlarla ilgili değişiklikleri Üst Kurula bildirmek ve internet sitelerinde yayımlamak
Çifte cezalandırma dönemi
Evrensel’e konuşan RTÜK’ün CHP’li eski Üyesi İsmet Özdal Demirdöğen, düzenlemenin ikinci denetim anlamına geldiğini belirterek şunları söylemişti: “Zaten kanunda hangi yayınların suç teşkil edeceğine ilişkin geniş bir katalog var. Siz şimdi buna RTÜK denetimi getiriyorsunuz. Bir, TCK bakımından suç denetimi yapıyorsunuz. İki, RTÜK kararı aracılığıyla içerik denetimi yapıyorsunuz. Çifte cezalandırmaya uygun hale getirilmiş.
