ABD ve Çin’in ABD’li düzenleyici kurumların Çinli işletmeleri incelemeleriyle ilgili anlaşma sağlayamamaları üzerine Çin’in kamu sahipli en büyük beş firması ABD borsalarından çekilme planlarını duyurdu.
China Life Insurance, PetroChina, China Petroleum & Chemical Corp., Aluminum Corp. ve Sinopec Shangai Petrochemical şirketleri cuma günü borsalardan çekilme kararlarını duyurdu.
ABD ve Çin, Amerikalı müfettişlerin Çinli şirketlerin denetim begelerine erişmesine izin verme konusunda yirmi yıldır anlaşmazlık yaşıyor. Müzakereciler, henüz uymayan işletmeleri başlatmak için kongre tarafından dayatılan 2024 son tarihini işaret eden saatle bir anlaşmaya varmadı.
Çin Anakarası ve Hong Kong, yetkililerin ulusal güvenlik ve gizlilikle ilgili endişeleri nedeniyle dünya çapında Kamu Şirketi Muhasebe Gözetim Kurulu tarafından teftiş yapılmasına izin vermeyen iki yargı alanı olarak biliniyor.
ABD’li ve Çinli yetkililer bir anlaşmaya varmaya çalışırken, bir çözümün Pekin’in duyarlı olduğunu düşündüğü şirketlerin ABD pazarlarından gönüllü olarak çıkmalarını içerebileceğine dair spekülasyonlar artıyor.
Saxo Markets stratejisti Redmond Wong, “Bu devlete ait işletmeler stratejik sektörlerdedir ve Çin hükümetinin yabancı düzenleyicilere erişim vermekte tereddüt edebileceği bilgi ve verilere erişimleri olduğu varsayılmaktadır” dedi.
Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu yaptığı açıklamada, listeden çıkarma planlarının şirketlerin ticari kaygılarına dayandığını söyledi.
Bloomberg Intelligence’ın mayıs ayında yaptığı tahmine göre, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu firmaları incelemeyi artırdıkça, Çin ve Hong Kong’da bulunan ve piyasa değeri 2,4 trilyon doların üzerinde olan yaklaşık 300 işletme ABD Borsalarından atılma riskiyle karşı karşıya. En büyükleri arasında China Life, PetroChina, China Petroleum & Chemical, Alibaba Group Holding Ltd. ve Baidu Inc.
Listeden çıkarma hareketinin, yatırımcıları muhasebe sahtekârlıklarından ve diğer mali suistimallerden korumayı amaçlayan ABD’nin yasal bir gerekliliği olan denetim teftişlerinde için iki ülke arasında yaşanan açmazı kırmak için müzakereleri yumuşatıp kolaylaştırmayacağı açık değil. 2024 son tarihi, hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler’in desteklediği Holding Yabancı Şirketler Sorumluluğu Yasası adlı 2020 yasasından kaynaklanıyor.
PCAOB Başkanı Erica Williams, bu ay yaptığı açıklamada, gönüllü listeden çıkarmanın PCAOB’nin bir şirketin denetim çalışma kağıtlarını gözden geçirme talebinde bulunmasını engelleyemeyebileceğini söyledi. Williams, PCAOB’nin denetleme yetkisinin geriye dönük olduğunu, yani bekçinin bu şirketlerden ayrıldıktan sonra bile çalışma kağıtları talep edebileceğini söyledi.
Williams, özel olarak herhangi bir şirkete atıfta bulunmadan, “Bir firma veya ihraççı bu yıl listeden çıkarmaya karar verirse, benim için gerçekten önemli değil çünkü geçen yıl dolandırıcılık yapıp yapmadığınızı bilmem gerekiyor” dedi.
Kongreye rapor veren ABD-Çin Ekonomik ve Güvenlik İnceleme Komisyonu, Çin’in büyük ABD borsalarında listelenen sekiz şirketi “ulusal düzeyde Çin devlete ait işletmeler” olarak gördüğünü söyledi. Bunlar PetroChina, China Life Insurance, China Petroleum & Chemical, China Southern Airlines Co., Huaneng Power International Inc., Aluminium Corp. of China, China Eastern Airlines Corp. ve Sinopec Shanghai Petrochemical’dır.
Bloomberg Intelligence stratejisti Marvin Chen, New York hisselerinin düşük düzeyde işlem gördüğü göz önüne alındığında, listeden çıkarmaların şirketlerin kendileri üzerinde çok az etkisi olacağını söylerken bu kararın Tayvan nedeniyle iki ülke arasında yaşanan gerginliği yansıtması açısından önemli olabileceği değerlendiriliyor.
