AKP Hükümeti’nin temel icraat konularını oluşturan alt-yapı projeleri olan oto yollar, köprüler ve tüneller hazine garantisi verilerek yap-işlet-devret modeli ile yandaş müteahhit şirketlerine verilerek çift taraflı olarak rant elde ediliyor. Bir taraftan ihaleler aynı şirketlere yönlendirilerek sermaye akışı sağlanıyor, diğer taraftan siyasi iktidarın ekonomik kaynakları oluşturulmuş oluyor. Müteahhitlere 2016 yılından itibaren 2021 yılına kadar yapılacak toplam ödemenin 10 milyar 270 milyon 992 bin 433 olduğu belirtiliyor. Bu rakam bile asıl olanın hizmet mi, rant mı olduğunu gözler önüne seriyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bir kuruş harcamadan yaptık açıklaması akıllara peki kimin kuruşları harcandı sorularını getiriyor. Örnek olarak Avrasya Tüneli, 2019 yılı Ocak-Haziran döneminde 262 milyon TL gelir elde etti. Tünel toplam 1.2 milyar dolara mal oldu. Resmi rakamlara göre tünelden günde ortalama 50 bin araç geçiş sağlıyor. Yıllık araç garantisi hedefinin tutması için ise günde 68 bin 500 araç geçmek zorunda.
Böylece hazine garantisi olduğu için tünelden garanti kapsamında geçmeyen her araç için hazineden para aktarılıyor. Bu durumda bütçeye ağır yük oluşturduğu için vergi yoluyla halka yansıtılıyor. Yüksek geçiş oranları nedeniyle tercih edilmeyen tünelin zararı halka yansıtılarak telafi edilmeye çalışıyor. Böylelikle kuruşlar halktan çıkmış oluyor.
Tünelin işletmeciliğini 22 yıl daha, Türkiye’den Yapı Merkezi ve Güney Kore’den SK E&C şirketlerinin ortak kurduğu Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım AŞ (ATAŞ) yapacak. Böylelikle 22 yıl boyunca geçmeyen her araç için hazine sorumlu olacak.
