Press In Arrest, “Eylül 2020 Basın Özgürlüğü Raporu’nu” açıkladı. Rapordaki bilgilere göre, Eylül ayında en az 7 ilde görülen 38 basın davasında 20’si kadın en az 64 gazeteci yargılandı. Yargılanan bu gazetecilere ise 7 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 970 yıl 10 aya kadar hapis cezası istendiği, yine 3 gazeteci hakkında açılan tazminat davalarında davacıların toplamda 340 bin TL manevi tazminat talep ettiği belirtildi.
Hak ihlalleri sıralandı
Gazetecilerin ve dolayısıyla toplumun basın ve ifade özgürlüğünün neredeyse her gün emniyette veya savcılıklardaki sorgu odalarında, cezaevlerinde, adliye koridorlarında ve mahkeme salonlarında ihlal edildiğinin altının çizildiği raporda, “Gazetecilerin savunmalarını; tutuklu olarak yargılandıkları cezaevlerinden, bazı davalarda neredeyse her duruşmada değişen mahkeme heyetlerine karşı, ekranlar ve kameralar (SEGBİS) aracılığı ile yapmak zorunda kalıyor” denildi.
Duruşma salonunda savunma yapabilenlerin ise haklarını polislerin veya özel güvenlik görevlilerinin gözetiminde aramak zorunda bırakıldıkları kaydedilen raporda, “Salonlar, koronavirüs salgını gerekçe gösterilerek basına veya gözlemcilere kapatılıyor. Tüm bunlar, adil yargılanma hakkının ihlali olarak raporlanıyor” ifadeleri yer aldı.
Gazetecilerin yargılandığı davada yaşanan hak ihlalleri şu şekilde sıralandı:
“* Yargılamaların aleniyeti en az 10 kez ihlal edildi.
* Koronavirüs pandemisi, gazeteci yargılamalarını da etkiledi. 13 gazetecinin yargılandığı 9 davada, gözlemciler; hakimler tarafından ‘Koronavirüs salgını’ gerekçe gösterilerek duruşma salonuna alınmadı. Duruşmalara sadece yargılanan gazeteciler ve avukatları alındı.
* 5 gazetecinin yargılandığı 5 davanın, Eylül ayında görülen duruşması; polis veya özel güvenlik görevlilerinin gözetiminde görüldü.
* Gazetecilerin yargılandığı 38 davadan en az 13’ünde, mahkeme heyetinin, bir önceki duruşmayı gören heyete göre değiştiği gözlemlendi. Davalarda daha çok, üye hakimlerin değiştiği görüldü. İki davada da bir önceki duruşmaya göre duruşma savcısı değişti.
* Tutuklu olarak yargılanan gazeteci Aziz Oruç’un duruşmasını gören mahkeme heyeti ise bir önceki mahkeme heyetine göre tamamen değişmişti. Oruç; tutuklu bulunduğu hapishaneden, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi aracılığı ile katıldığı duruşmada, karşısında tamamen değişmiş bir heyet gördü. Heyet, Oruç’un tutukluluk halinin devam ettirilmesine karar verdi.
*Eylül ayında, en az 64 gazeteci 5 farklı kanun kapsamındaki suçlamalar karşısında yargılandı. Gazetecilere Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu’nun yanı sıra MİT Kanunu, Bankacılık Kanunu ve Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’ndan belirlenen suçlamalar yöneltildi. Gazetecilerden bazıları, birden fazla kanun karşısında suçlandı.
*15 gazeteci hakkında istenen cezanın arttırılması istendi.
*En az 11 gazeteci gözaltına alındı, ifadeye çağrıldı; hakkında soruşturma başlatıldı ve/veya suç duyurusunda bulunuldu.
*5 gazeteci hakkında toplam 21 yıl 6 ay hapis cezası verildi.”
