Gazetecilere yönelik hak ihlallerini raporlayan CHP 26. Dönem Milletvekili ve gazeteci Barış Yarkadaş “Gazetecilere yönelik baskılar Eylül’de de hız kesmedi. Medya mensupları mesailerinin büyük bölümünü adliyelerde geçirdi” dedi.
“Medyadaki Hak İhlalleri Raporu”nun Eylül verilerini kamuoyuyla paylaşan Yarkadaş, “Gazeteciler, sabahları çalıştıkları kurum yerine adliyeye ifade vermeye gidiyor” diye konuştu
Yarkadaş, “AKP iktidarı sorunlara çözüm üretemedikçe, gerçekleri yazan medya kuruluşlarına baskıyı artırıyor” dedi.
Raporunu RTÜK tarafından 5 gün süreyle kapatılan Halk TV ve TELE 1 emekçilerine ithaf eden Yarkadaş, “RTÜK, iktidarın bir sopası haline geldi. O sopa, yanlışa ‘yanlış’ diyenlerin kafasına iniyor. Ne hukuk kaldı ne de adalet” tepkisini gösterdi.
“Hakimler haberleri keyfi olarak engelliyor”
“Gazeteciler mesailerinin büyük bölümünü adliyede geçiriyor” diyen Yarkadaş, “Kimi zaman adliyeye gitmelerine de gerek kalmıyor. Çünkü internette yayımlanan haberler Sulh Ceza Hakimlikleri tarafından keyfi olarak erişime kapatılıyor. Ve biz artık bunun istatiğini bile tutamaz hale geldik. Çünkü yüzlerce haber, düğmeye basılarak aynı anda engelleniyor. Ve bu uygulama Eylül’de zirve yaptı” sözlerini dile getirdi.
Yarkadaş, Eylül’de yaşanan hak ihlallerini ise şöyle sıraladı:
2 gazeteci tutuklandı, 3 gazeteci gözaltına alındı, 1 yazar gözaltına alındı.
55 gazeteci hakim karşısına çıktı, 9 gazeteci 39 yıl 6 ay 20 gün hapis cezası aldı, 4 gazeteci ifade verdi.
2 gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı, 1 gazeteci tehdit edildi.
2 televizyon kanalının yayınları 5 gün süreyle durduruldu. 4 televizyon kanalına program durdurma ve para cezası verildi.
7 gazeteciye verilen cezalar istinaf mahkemesi tarafından onandı, 1 gazeteciye 20 bin lira para cezası verildi.
1 internet sitesine erişim engeli getirildi, 1 gazeteci hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Onlarca habere erişim engeli getirildi.
Eylül’de yaşanan hak ihlalleri şöyle:
1 Eylül 2020: MHP MYK Üyesi Selami Şişman, T24 Yazar ve Programcısı Şirin Payzın’ı babasının vefat ilanını paylaşarak tehdit etti.
1 Eylül 2020: Zabıta ekiplerince tezgâhına el konulan seyyar satıcının üzerine benzin dökerek kendini yakmasına ilişkin Cumhuriyet, Sendika.org, BirGün ve Milli Gazete’de yayımlanan haberlere ve Ekşi Sözlük’te yer alan başlığa Erzincan Sulh Ceza Hâkimliği tarafından erişim engeli getirildi. Hâkimlik, 1 Eylül 2020 tarihli kararına “millî güvenlik ve kamu düzeninin korunmasını” gerekçe gösterdi.
2 Eylül 2020: RTÜK, mahkemenin aldığı ‘yürütmeyi durdurma’ kararının üst mahkeme tarafından iptal edilmesi üzerine TELE1’e verdiği beş gün ekran karartma cezasını uygulamaya koydu.
2 Eylül 2020: Cumhuriyet gazetesi yazarı Işıl Özgentürk hakkında, bir yazısında Batmanlı kadınlara ilişkin yer verdiği ifadeler nedeniyle Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.
2 Eylül 2020: Mart ayında tutuklanan Rudaw TV muhabiri Rawin Sterk Yıldız’ın “örgüt propagandası” ve “örgüt üyeliği” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
2 Eylül 2020: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın okul arkadaşı Aykut Emrah Polat’ın TMSF tarafından düzenlenen bir ihaleyi kazanmasına ilişkin haberlere erişim engeli getirilmişti. Erişim engeli hakkında Anka Haber Ajansı, T24 ve İleri Haber’de yayımlanan haberlere ise İstanbul Anadolu 7. Sulh Ceza Hâkimliğinin 2 Eylül 2020 tarihli kararıyla ayrıca erişim engeli getirildi. Karara gerekçe olarak “kişilik hakları ihlâli” gösterildi.
3 Eylül 2020: Odatv’nin Uşşaki Tarikatı lideri Fatih Nurullah hakkındaki “Türkiye’nin günlerce konuştuğu tarikatın lideri çocuk istismarından tutuklandı” başlıklı haberine erişim engeli getirildi.
3 Eylül 2020: Kanun hükmünde kararname ile kapatılan Dicle Haber Ajansı Muhabiri Selman Keleş ile Gazeteci Arif Aslan’ın “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın görülmesine Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinde devam edildi.
3 Eylül 2020: Diken.com.tr haber sitesi kurucusu Harun Simavi, Yayın Yönetmeni Erdal Güven ve eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Semin Sezerer hakkında “Fuat Avni” haberleri gerekçe gösterilerek “üye olmaksızın örgüte yardım” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
4 Eylül 2020: Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Gökhan Altay hakkında, 2014-2018 yılları arasında yaptığı sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Şırnak Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “örgüt propagandası” iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Altay, Diyarbakır Adliyesi’ne giderek hakkındaki soruşturma kapsamında SEGBİS aracılığıyla ifade verdi.
4 Eylül 2020: Yeni Yaşam Gazetesi Yazarı Gazeteci Kenan Kırkaya, ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlamasıyla 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezasına çarptırıldı.
7 Eylül 2020: Van’da gazeteci Oktay Candemir, TRT’de yayınlanan ‘Diriliş Ertuğrul’ dizisiyle ilgili yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek gözaltına alındı.
8 Eylül 2020: BirGün gazetesi editörleri Uğur Koç ve Mustafa Kömüş ile imtiyaz sahibi İbrahim Aydın’ın, gazetenin internet sitesinde 21 Haziran 2019 tarihinde yayımlanan “Ekşi Sözlük’teki Berat Albayrak-Özge Ulusoy başlığı kaldırıldı” başlıklı haber nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla yargılandıkları davanın üçüncü duruşması görüldü.
8 Eylül 2020: Mardin’den fındık toplamak için Sakarya’ya giden tarım işçilerine yapılan saldırıyı Facebook hesabından paylaşan Gerger Fırat gazetesi Haber Müdürü Özgür Boğatekin hakkında “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” suçlamasıyla soruşturma açıldı. Boğatekin, 9 Eylül 2020 tarihinde ifade vermeye gideceğini belirtti.
9 Eylül 2020: Etkin Haber Ajansı (ETHA) Editörü Semiha Şahin, muhabir Pınar Gayıp hakkında “terör örgütü üyesi olmak” suçlamasıyla açılan davanın 9’uncu duruşması Çağlayan’daki İstanbul 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
9 Eylül 2020: KHK’yle kapatılan Özgür Gündem gazetesi İmtiyaz Sahibi Kemal Sancılı, Genel Yayın Yönetmeni Zana Kaya, Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve Eren Keskin’in duruşması görüldü.
9 Eylül 2020: Antalya Körfez gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve ÇGD Akdeniz Şube Başkanı Engin Korkmaz’ın sosyal medya paylaşımları nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması Antalya 19. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
10 Eylül 2020: Gazeteci Pelin Ünker’in Cumhuriyet gazetesinde çalıştığı dönemde kaleme aldığı “Paradise Papers” konulu haberleri gerekçe gösterilerek Çalık Holding tarafından 10 bin TL tazminat talebiyle açılan davanın altıncı duruşması, İstanbul 21. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüldü.
10 Eylül 2020: Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, hakkındaki bir gizli tanık ifadesini haberleştirdiği gerekçesiyle Odatv Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız aleyhinde açtığı tazminat davası Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüldü.
10 Eylül 2020: Gazeteci Onur Emre Yağan hakkında, İleri Haber’in genel yayın yönetmenliğini yaptığı dönemde 2014 ve 2015 yıllarına ait dört sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın görülmesine devam edildi. Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Yıldız’ın Akar’a 20 bin TL manevî tazminat ödemesine karar verdi. Ayrıca, tirajı en yüksek gazetede “Gazeteci Müyesser Yıldız’ın kınanması kararı” yayımlanmasına karar verildi. Yıldız’ın Akar’a karşı açtığı 5 TL’lik manevî tazminat davası ise reddedildi.
10 Eylül 2020: Emekli edebiyat öğretmeni ve yazar Hasan Basri Aydın, sağlık sorunları nedeniyle geldiği İstanbul’da eski bakanlar Cemil Çiçek ve Şevket Kazan’a “hakaret” suçlamasıyla gözaltına alındı. Adliyeye sevk edilen 90 yaşındaki Aydın’ın tutuklanmasına karar verildi. Aydın hakkında beraatle sonuçlanan eski mahkeme kararının ulaştırılması üzerine Aydın, cezaevine girmeden serbest bırakıldı. Aydın hakkındaki davaların düştüğü ancak adlî sicilden resmî olarak silinmediği için gözaltına alındığı ifade edildi.
10 Eylül 2020: Libya’da yaşamını yitiren MİT mensubunun haberini yaptıkları gerekçesiyle yargılanan üçü tutuklu sekiz gazetecinin davasında karar çıktı. İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan karar duruşmasında, Odatv Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan, Odatv Sorumlu Haber Müdürü Barış Terkoğlu, Odatv muhabiri Hülya Kılınç, Yeniçağ yazarı Murat Ağırel, Yeni Yaşam Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Ferhat Çelik, Yeni Yaşam Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Aydın Keser ve Akhisar Belediyesi Basın Birimi görevlisi Eren Ekinci, “gizli kalması gereken bilgileri açıklamak” suçlamasından beraat etti.Kılınç ve Pehlivan “MİT Kanunu’na muhalefet” suçundan 3 yıl 9 ay, Çelik, Keser ve Ağırel ise aynı iddiayla 4 yıl 8 ay 7 gün hapis cezasına çarptırıldı.
10 Eylül 2020: Gazeteci ve Akademisyen Mehmet Altan’ın haksız tutuklama ve Anayasa Mahkemesinin hak ihlali kararına rağmen tahliye edilmeyerek tutukluluğunun sürdürülmesi sebebiyle CMK 141. madde uyarınca açtığı tazminat davasının ilk duruşması İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme Altan’ın, Avukatı Figen Albuga Çalıkuşu’ya maddi tazminat talebi yönünden delillerini dosyaya sunması için 10 gün süre verilmesine hükmetti.
15 Eylül 2020: Gazeteci yazar Ahmet Sever’in “İçimde kalmasın: Tanıklığımdır” isimli kitabındaki ifadeleri nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “Kamu görevlisine hakaret” suçlamalarıyla yargılandığı üç ayrı davanın duruşmaları İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
15 Eylül 2020: Gazeteci Mustafa Hoş’un “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşması görüldü.
16 Eylül 2020: RTÜK, Erol Mütercimler’in imam hatiplilerle ilgili ifadelerini yayımlayan Haber Global ile Meltem TV, TELE 1 ve FOX TV’ye program durdurma ve para cezası verdi.
16 Eylül 2020: Kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) Muhabiri Gazeteci İdris Sayılğan’ın sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılandığı davaya devam edildi.
17 Eylül 2020: Berkin Elvan’ın öldürülmesine ilişkin soruşturmayla ilgili haberler nedeniyle haklarında “terörle mücadelede görev almış kamu görevlisini hedef göstermek” suçlamasıyla dava açılan gazeteciler Canan Coşkun, Ali Açar ve BirGün’den Can Uğur ilk kez hakim karşısına çıktı.
17 Eylül 2020: Gazeteci Hayri Demir’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davaya tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
17 Eylül 2020: İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, MİT TIR’larının durdurulmasına ilişkin görüntü ve haber yayınladığı gerekçesiyle yargılanan Cumhuriyet Gazetesi Eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar hakkında kaçak sayılma sürecini başlattı. Dündar’ın 15 gün içinde mahkemeye gitmemesi halinde tüm mallarına el konulmasına karar verdi.
21 Eylül 2020: Evrensel yazarı Yusuf Karataş hakkında “örgüt üyesi olma” iddiasıyla 10 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Mahkeme, Karataş’ın “suça meyilli kişiliği” olduğunu öne sürerek cezada indirime gitmedi.
21 Eylül 2020: Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde 2019’un Aralık ayında gözaltına alındıktan sonra tutuklanarak Patnos L Tipi Cezaevi’ne gönderilen gazeteci Aziz Oruç‘un “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın ikinci duruşması yapıldı.
21 Eylül 2020: Kapatılan Silvan Mücadele gazetesinin sahibi Ferhat Parlak’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması, Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
22 Eylül 2020: Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanıştıkları için yargılanan Ertuğrul Mavioğlu, Fehim Işık, Celal Başlangıç, İhsan Çaralan, Öncü Akgül ve Celalettin Can ve Hüseyin Aykol’a verilen cezalar istinaf mahkemesi tarafından onandı.
22 Eylül 2020: Gazeteci Sabiha Temizkan hakkında 2014 yılında yaptığı bir Twitter paylaşımı gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı.
22 Eylül 2020: KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla başlatılan Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan gazeteci Can Dündar ve gazetenin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla yargılandıkları davanın görülmesine İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
23 Eylül 2020: TELE1 Ankara Temsilcisi İsmail Dükel ve Odatv Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız hakkında “Devletin güvenliği veya yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri açıklama” suçlamasından 5 yıldan 10 yıla kadar hapis istemiyle iddianame hazırlandı.
23 Eylül 2020: Gazeteci Burcu Özkaya Günaydın’a sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle “örgüt propagandası” suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi, hükmün açıklanması geri bırakıldı.
24 Eylül 2020: ETHA Editörü İsminaz Temel ve Muhabiri Havva Cuştan’ın yargılanmasına devam edildi.
24 Eylül 2020: Fox TV eski haber spikeri Fatih Portakal’a 6 Nisan 2020 tarihli bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle “Bankacılık Kanununa muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması İstanbul 46. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
24 Eylül 2020: Cumhuriyet gazetesi muhabiri Zehra Özdilek’in, gizli tanığın adını açık yazdığı gerekçesiyle “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
24 Eylül 2020: Cumhuriyet gazetesi eski yargı muhabiri Alican Uludağ, düğün sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyarete giden Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman’ı eleştirdiği sosyal medya paylaşımı nedeniyle ifadeye verdi.
24 Eylül 2020: Gazeteci İnan Ketenciler’in Haziran 2019’da bekçilerin vatandaşa yönelik kötü muamelesini videoya çekip Twitter’dan paylaşması nedeniyle “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması tarihinde İstanbul 55. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
24 Eylül 2020: Gazeteci Çiğdem Toker’in 28 Ocak 2019 tarihinde yayımlanan bir köşe yazısı gerekçe gösterilerek Toker ve Sözcü gazetesine 80 bin TL manevi tazminat talebiyle T3 Vakfı tarafından açılan dava, Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü.
25 Eylül 2020: Antalya’da yerel gazetecilerin “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmada yargılanan gazeteciler Özkan Mayda, Zaman ve Cihan Haber Ajansı eski muhabiri Cihat Ünal, Hasan Yavaşlar, Ömer Özdemir ve Adem Akyürek ile sekiz avukat hazır bulundu.
25 Eylül 2020: Hatay 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla Yeni Yaşam gazetesinin internet sitesine erişim engeli getirildi.
25 Eylül 2020: Aktivist ve yazar Temel Demirer, gazeteci Hakan Gülseven, sosyal medya paylaşımları nedeniyle gözaltına alındı.
25 Eylül 2020: Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Hak-İş’te yaşanan tartışmaları haberleştiren OdaTV Sorumlu Haber Müdürü Barış Terkoğlu hakkında suç duyurusunda bulundu.
28 Eylül 2020: 5 günlük karartma cezasının tebliğ edilmesi sonucu Halk TV ekranı 5 günlüğüne karartıldı.
28 Eylül 2020: TELE1 TV Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ, düğününden sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyaret eden Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman haberleri nedeniyle İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na ifade verdi.
29 Eylül 2020: Kocaeli’de gerçekleşen bir cinsel istismarı haberleştiren Kocaeli Halk Gazetesi’nin imtiyaz sahibi Faruk Bostan ve yazı işleri müdürü Bülent Karagöz, ‘iftira’ suçlamasıyla tutuklandı.
