Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Sanayide Verimlilik ve Reel Ücretler Bülteni’ni yayınladı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından Eylül 2020’de yayımlanan verilere göre ücretler ve verimlilik arasındaki makas hızla açılıyor. İşçiler daha fazla üretirken bu verimlilik artışı ücretlerine yansımıyor. 2012 yılı 1. çeyreği ile 2020 2. çeyreği arasında sanayide işgücü verimi yüzde 51,1 oranında artarken reel ücretlerdeki artış yüzde 14,8 düzeyinde kaldı.
Bilindiği gibi toplam sanayide birim ücret ve birim verimlilik endeksi yıllık ve çeyrek dönemlik olarak Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından “Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm” raporlarıyla açıklanmakta ve güncellenmektedir. 1 Toplam sanayide birim ücret endeksi çalışılan saat endeksi, üretim endeksi, saatlik işgücü maliyeti ve TÜFE endeksi kullanılarak hesaplanıyor.
Toplam sanayide birim ücret endeksi, verimlilik artışının işçilerin ücretlerine yansıtılmadığını gösteriyor. 2012 yılından bu yana verimlilik ve ücretler arasındaki açılma eğiliminde olan makas, 2020 2. çeyreğinde de açılmaya devam etti. 2012’den bu yana saatlik işgücü verimi yüzde 51,1 artarken, işçilerin reel ücretinde sadece yüzde 14,8 artış yaşandı.
2012 yılı 100 kabul edildiğinde ücret artışları genellikle verimlilik artışının altında seyretti. Özellikle bu sürecin 2016 sonrasında hızlandığı ve 2018 krizi ile birlikte ise büyük bir fark yaşandığı görülmektedir. Dikkat çekici olan 2019 2. çeyrekte 133,6 olan birim verimliliğin salgına rağmen 2020 2. çeyrekte 151,1’e yükselmesidir. Oysa aynı dönemde ücretler 113,7’den 114,8’e yükselmiştir. Verimlilik son 1 yılda 17,5 puan artarken reel ücret ise sadece 1 puan artmıştır. 2020 2. çeyrek itibariyle verimlilik ve reel ücretler arasındaki fark 36,3 puana ulaşmıştır.
2012 1. çeyreğinde 100 olan saatlik işgücü verimi endeksi düzenli biçimde artarak 2020 2. çeyreğinde 151,1 olmuştur. 2012 1. çeyreğinde 100 olan saatlik birim ücret endeksi ise 2020 2. çeyreğinde 114,8 olmuştur. Böylece son 8 yılda saatlik işgücü verimi yüzde 51,1 artarken saatlik reel birim ücret yalnızda yüzde 14,5 artmıştır.
Özetle, reel ücretlerdeki artışlar verimlilik artışının gerisinde kaldı. İşçiler daha çok çalıştı, daha çok üretti ancak bu artıştan pay alamadı. Böylece sanayide sömürü yoğunlaştı. İşçiler 2012’ye göre yüzde 51 daha fazla üretirken, bu üretim artışı ücretlere yansımadı.
