İstanbul İşçi Sağlığı ve Güvenliği (İSİG) Meclisi, Nisan ayı raporunu açıkladı. “Çarklar dönüyor işçiler ölüyor” başlığı ile yayınlanan raporda, Nisan ayında 220 işçinin yaşanan iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği belirtildi.
Koronavirüs nedeniyle yaşamını yitiren başta sağlık emekçileri olmak üzere, evden çalışanlar dahil faal işçilerin de ölümlerini iş cinayeti olarak değerlendirdiklerini belirten İSİG Meclisi, bu konuda uluslararası sendikal hareketten ve Türkiye’nin önemli işçi sınıfı hukukçularının da yaptıkları açıklamalarda koronavirüsün (kovid-19) iş kazası, meslek hastalığı olduğu hususunun altını çizdiklerine dikkat çekildi.
Kovid-19 salgını döneminde işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili ilk raporlarını 17 Nisan’da paylaştıklarını hatırlatan Meclis, ikinci raporlarının da Mayıs ayı ortasında yayınlayacaklarını duyurdu.
İşçiler evde kalamadı
Kovid-19 kaynaklı iş cinayetlerine iki hususa değinilen raporda; şunlar kaydedildi:
“1- Nisan ayında tespit edebildiğimiz Covid-19 nedenli en az 103 işçi yaşamını yitirdi. Daha fazla kaybettiğimiz arkadaşımız olabilir ancak bilgilere ulaşmak çok zor. Yine bu ölümlerle bağlantılı olarak kaybettiğimiz işçi ailelerini de düşündüğümüzde ‘Covid-19’un giderek bir işçi sınıfı hastalığı haline geldiğini’ söyleyebiliriz. Çünkü ‘üretmeye mecburuz’ anlayışıyla çarklar dönmeye devam etti ve işçiler evde kalamadılar.
2- Türkiye’de 60 yaş altında Covid-19 kaynaklı birçok işçi ölümü yaşandı. Geçen ayki raporumuzda bu nedenle ölen emekçilerin yaş ortalamasının 51 olduğunu belirtmiştik. Bu durum işçiler içinde kronik rahatsızlıkların çok yaygın olduğunun bir göstergesidir. Şeker, tansiyon, kalp rahatsızlıkları başta olmak üzere insanlarımızda kronik rahatsızlıklar 40’lı yaşlarda başlamaktadır. Emeklilik tartışmasını yaparken bu durum bir kez daha göstermiştir ki emeklilik yaşı ve prim gün sayısı düşürülmelidir.
Sonuç olarak; Nisan ayında büyük işyerlerinde birden fazla işçinin hastalanması, salgının yayılmasına yol açtığı halde hala işyerlerinde çalışmanın durdurulmaması Türkiye işçi sınıfının sağlığını göz göre göre tehlikeye atmış; ‘Hepimiz aynı gemideyiz’ söyleminin tersine pandemi sürecinin sınıfsal boyutunu açık olarak ortaya koymuştur.”
582 işçi can verdi
Nisan ayında 220 işçinin yaşamını yitirdiğine dikkat çekilen raporda, iş cinayetlerinin aylara göre dağılımını şu şekilde verdi: “Ocak ayında en az 114 işçi, Şubat ayında en az 133 işçi, Mart ayında en az 113 işçi ve Nisan ayında en az 220 işçi yaşamını yitirdi. 2020 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinde en az 580 işçi arkadaşımızı kaybettik.”
14’ü kadın 206’sı erkek
Raporun devamında “220 emekçinin 176’sı ücretli (işçi ve memur), 54’ü kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor. Ölenlerin 14’ü kadın işçi, 206’sı erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, tekstil, büro, enerji, sağlık ve konaklama işkollarında gerçekleşti. 4 çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım işkolunda gerçekleşti. 51 yaş ve üstünde ise çalışırken ölen 82 emekçi bulunuyor: Çiftçi ve esnaflar ile tarım, gıda, maden, tekstil, ağaç, basın, büro, eğitim, çimento, inşaat, taşımacılık, sağlık, konaklama, güvenlik ve belediye işçileri. Nisan ayında 8 göçmen/mülteci işçi yaşamını yitirdi, 5’i Suriyeli, 1’i Afganistanlı, 1’i Bulgaristanlı, 1’i Türkmenistanlı. Ölen işçilerin 16’sı sendikalı. Sendikalı işçiler kimya, deri, eğitim, büro, metal, inşaat, taşımacılık, sağlık, güvenlik ve belediye işkollarında çalışıyordu. Ölümler en çok tarım, ticaret/büro, sağlık, inşaat, taşımacılık, belediye/genel işler, madencilik, tekstil, metal, konaklama, güvenlik, ve ağaç/kağıt işkollarında gerçekleşti. En fazla ölüm nedenleri sırasıyla Covid-19, trafik/servis kazası, ezilme/göçük, yüksekten düşme, kalp krizi, şiddet ve elektrik çarpması” denildi.
En çok ölüm İstanbul’da
İş cinayetlerinin şehirlere göre dağılımı ise şöyle oldu: “66 ölüm İstanbul’da; 11 ölüm Kocaeli’de; 10 ölüm İzmir’de; 7’şer ölüm Adana, Aydın, Bursa ve Konya’da; 5’er ölüm Manisa ve Mersin’de; 4’er ölüm Ankara, Antalya, Denizli ve Hatay’da; 3’er ölüm Bitlis, Düzce, Gaziantep, Isparta, Malatya, Mardin, Sakarya, Şanlıurfa, Tekirdağ, Zonguldak ve Bulgaristan’da; 2’şer ölüm Adıyaman, Aksaray, Balıkesir, Çanakkale, Çankırı, Edirne, Erzincan, Kahramanmaraş, Kayseri, Ordu, Muğla, Şırnak, Uşak ve Yalova’da; 1’er ölüm Afyon, Amasya, Batman, Bilecik, Burdur, Diyarbakır, Eskişehir, Karabük, Karaman, Kırıkkale, Kütahya, Niğde, Osmaniye, Samsun, Siirt, Van, Belçika ve Yunanistan’da yaşandı.”
Raporda yaşamını yitiren işçilerin isimleri de paylaşıldı.
