Devlet Demiryolları 5. Bölge Müdürlüğü, Amed’i, demiryolu boyunca boydan boya ikiye bölecek 12 kilometre uzunluğunda, 1 metre 80 santimetre yüksekliğinde, 50 santimetre genişliğindeki çift taraflı yol yapımına başladı. Kentteki 21 Sivil Toplum Örgütü (STÖ), kenti ikiye bölecek beton duvarın yapımına tepki gösterdi. Diyarbakır Ticaret Odası, kentteki iş insanların dernekleri ve TMMOB’a bağlı odaların aralarında bulunduğu 21 STÖ, yaptıkları yazılı açıklamada, duvarın kentin bütüncül gelişmelerine dikkat edilmeden ve kent dinamikleriyle paylaşılmadan gerçekleştirildiği belirtilerek, duvarın Çevresel Etki Düzenlemesi (ÇED) Raporu hazırlanmadan yapıldığına dikkat çekildi.
Duvar yapımının yeniden değerlendirilmesi istenen açıklamada, mevcut demiryolunun Cumhuriyetin ilk dönemlerinde yapıldığı ve o dönemden bugüne hala değiştirilmediği, gürültüye neden olduğu ifade edilerek, duvar yapımıyla birlikte raylı sistem ile ilgili devam eden sorunlara birinin daha eklendiği belirtildi.
ÇED raporu olmadan hazırlandı
Söz konusu proje ile şehrin ikiye bölüneceğine dikkat çekilen açıklamada, “İlgili proje bütünüyle ele alındığında, raylı sistemin etrafında planlanan ve ihalesi yapılan bu korkulukların fen, sanat ve sosyal hayat gibi olguları dikkate almadan yapıldığı görülmektedir. Yayalar, hayvanlar, araçlar gibi kentin temel unsurları için hiçbir geçişin gözetilmediği ve bununla ilgili herhangi bir önlemin de alınmadığı görülmektedir. Çalışmayla ilgili görüştüğümüz yetkililerin dile getirdikleri sorunlar, sundukları raporlar, alanda yaptığımız keşifler ve teknik değerlendirmeler sonucunda; bütün karar ve uygulamaların bilim ve teknikten yoksun, herhangi bir ÇED raporu olmaksızın hazırlandığı görülmektedir. Kamu yararı ilkesinin hiçbir surette gözetilmediği değerlendirilmektedir” denildi.
Proje kent yapısını bozabilir, sosyal ilişkiler için riskli
Projeye dair oluşabilecek olası sonuçlara işaret edilen açıklamada, beton duvarın yol açacağı olumsuzluklar şu şekilde sıralandı: “Ofis semtindeki yaya geçiş noktaları kapatılmakta, Ofis-Koşuyolu-Batıkent Sitesi ve bölgede bulunan anaokulu, ilköğretim, liselerde eğitim gören öğrencilerin geçişleri engellenmekte, Küçük Sanayi Sitesi bölgesinde, sanayi sitesi kullanıcılarının ve esnafın ihtiyaç ve taleplerine yönelik yaya, araç geçişleri kısıtlandırılmakta, Devlet Su İşleri (DSİ) 10. Bölge Müdürlüğü çevresinde bulunan eğitim yapıları ile tren yolunun diğer tarafında kalan yerleşim bölgesinden burada eğitimlerini sürdüren öğrencilerin ulaşımı engellenmekte, Yenişehir Belediyesi ve yakınında bulunan alışveriş merkezi gibi yoğun yaya kullanıcısı olan alanlara yaya erişimi ortadan kaldırılmakta, Eski Tekel Fabrikası’ndan Gazi Yaşargil Eğitim Araştırma Hastanesi’ne, oradan 4. Sanayi Sitesi’ne kadar ki güzergahta hiçbir yaya ulaşımı bırakılmamakta, Gazi Yaşargil Eğitim Araştırma Hastanesi ve 4. Sanayi Sitesi’ne kadar ki güzergahta yoğunluklu küçükbaş olmak üzere hayvan otlatan vatandaşların geçişleri engellenmekte, şehrin bazı bölgelerinde yaşamını sürdüren sahipsiz veya yabani hayvanların yaşamı hiçe sayılmakta ve bu hayvanlar kentin bir bölgesine hapsedilmekte, tren yolunun her iki tarafında bulunan ailelerin, komşuların, esnafın tüm ilişkileri koparılmaktadır.”
Projenin yapılması için milyonlarca TL’lik yatırım yapılacağına değinilen açıklamada, “Bu projenin Diyarbakır halkına hiçbir fayda sağlamayacağını ve halkın yaşam kalitesine olumsuz yönde etki yapacağını düşünmekteyiz. Bütün bu tespitler sonucunda projenin bilimsel ve teknik yeterlilikten, toplumcu olmaktan ve kamu yararından bu kadar uzak düzenlenmesi bizleri rahatsız etmektedir” ifadelerine yer verildi.
Çözüm önerileri
Beton duvar yapımın durdurularak projenin yeniden değerlendirilmesi istenen açıklamada, şu öneriler sunuldu: “Çalışmaların bir an önce durdurulması, gerekli saha tespitleri, teknik veriler, ÇED raporu hazırlanarak ihtiyaç duyulan noktalarda uygulama yapılmasının sağlanması, taşıma amacıyla kullanılmak üzere şehrin dışından geçen ayrı bir hat yapılması ve yük trenleri ile ve tehlikeli madde sevkiyatının bu hattan gerçekleştirilmesi, mevcut hattın, çağın gereklerine ve teknolojisine uygun hale getirilmesi suretiyle sadece yolcu taşıma için kullanılması.”
Açıklamada son olarak, kentin gelişimini engelleyecek, hatalı ve değersiz gelişmelere sebep olacak uygulamalardan vazgeçilmemesi halinde, hukuki yollara başvurulacağı uyarısı yapıldı.
Açıklamada imzası bulunan kurumlar şöyle:
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası, Diyarbakır Barosu, Diyarbakır Ticaret Borsası, TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu, Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği, Diyarbakır Tabip Odası, Diyarbakır Sanayici ve İş İnsanları Derneği, Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası, Güneydoğu Tekstil Sanayi ve İş İnsanları Derneği, Amed KESK Şubeler Platformu, Güneydoğu Genç İşadamları Derneği, DİSK Diyarbakır Temsilciliği, Ortadoğu Sanayici ve Girişimci İş İnsanları Derneği, TURSAB Diyarbakır Bölge Başkanlığı, Diyarbakır Organize Sanayi İş İnsanları Derneği, Diyarbakır Turizm Platformu, Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği Diyarbakır Şubesi, Hak Sanayici ve İş Adamları Derneği, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi odası Kadın Meclisi, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu, TOBB Genç Girişimciler Kurulu.
