Dersim direnişinin öncüsü Seyit Rıza ve arkadaşları idamlarının 84’üncü yılında anıldı.Dersim direnişinin öncüsü Seyit Rıza ve arkadaşlarının idam edilmesinin 84’üncü yıl dönümünde birçok ilde anıldı.
Dersim Emek ve Demokrasi Platformu’nun Seyir Rıza Meydanı’nda yapmak istediği açıklama polislerce engellendi. Salgını gerekçe göstererek açıklamayı engelleyen polise tepki gösteren HDP Sözcüsü Ebru Günay ve milletvekili Alican Önlü meydan girişinde açıklama yaptı. “Bırakın bu soykırımla yüzleşmeyi, soykırımın anmasına bile izin verilmiyor” diyen Önlü, “Onların karşısında da baş eğmeyen Seyit Rıza vardı. Seyit Rıza’ya her baktıklarında, yaptıkları katliamı, sürgünleri, asimilasyonu ve Muaviye zihniyetlerini görüyorlar. Bu nedenle bu engellemeyi katliamın devamı olarak görüyoruz ve lanetliyoruz” dedi.
‘Diz çökmedi’
Açıklamanın engellenmesi nedeniyle Seyit Rıza’nın bir kez daha katledildiğini ifade eden Ebru Güney, “Ama torunları bu yasakları dillenmedi ve Seyit Rıza gibi diz çökmedi. Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri halen bilinmiyor. Seyit Rıza’nın büyüttüğü kimlik, özgürlük, dil ve inanç mücadelesi adına mücadele eden ve bu uğurda yaşamlarını verenlerin cenazelere halen aynı muamelelerle karşılaşıyor. Aslında dil ve kimlikten ne kadar korktuklarının da göstergesi. Seyit Rıza’nın bugün bir mezarı olmayabilir ama bizim gönüllerimizde mücadele alanlarımda yaşamaya devam ediyor. Onun yeri bugün Kürdistan topraklarının direnişin olduğu her yeri ifade ediyor” diye belirtti.
Açıklama sonrası yapılan oturma eyleminin ardından sanatçı Erdoğan Emir, Metin Kahraman ile Musa Baki, deyişler söyledi. Daha sonra kitle araçlarla Munzur Vadisi’nde bulunan Halvori Kayalıklarına gitti.
Unutturamayacaklar’
Halvori Kayalıkları’nda Emek ve Demokrasi Güçleri adına konuşan Dersim Araştırmaları Merkezi Başkanı Selman Yeşilgöz, 280 kişinin katliamdan, zulümden tacizden kurtulmak için kayalıklardan atıldığını söyledi. Dersim’de bu gibi yerlerin çok olduğuna dikkati çeken Yeşilgöz, 84 yıldır Seyitleri’nin mezarlarını ve cezaevleri ile sürgün edilenlerin akıbetini sormaya devam edeceklerini belirtti. Alevi inancına olan tahammülsüzlüğün halen devam ettiğinin altını çizen Yeşlgöz, “Daha 3 gün önce bu anmaların afişlerini kaldırttılar. Şunu bilmeliler ki; Oradan o afişleri kaldırabilirler ama 84 yıl değil, 184 yıl da geçse katledilen insanlarımızı unutmayacağız. Unutturamayacaklar. Yüzleşmeyi istemek ancak demokratik iktidarlardan istenilebilir. Bugün ki despotik iktidardan bunu istemek nafiledir” diye konuştu.
‘Tarihle yüzleşelim’
Halvori Kayalıkları’nda gazetecilerin çektiği görüntülere askerlerin el koymak istemesi üzerine kitle ile askerler arasında arbede yaşandı. Yaşanan arbedenin ardından kısa bir açıklama yapan HDP Milletvekili Tülay Hatimoğulları, Koçgiri, Dersim ve ülkenin diğer bölgelerinde Alevilere reva görülen şiddet, katliam ve asimilasyonun halen devam ettiğini söyledi. Mevcut merkezi iktidarın ideolojisini bir kez daha Halvori Kayalıkları’nda gösterdiğini ifade eden Hatimoğulları, “Bizler bu ülkenin demokratikleşmesi için Kürtleri, Alevileri yok sayan anlayışa şu çağrıyı yapmak istiyorduk. Gelin tarihle hep beraber yüzleşelim, arşivleri açığa çıkaralım. Bugün bizimle müdahale etmek yerine Meclis’te araştırma komisyonları kurulsun” diye belirtti.
Halvori Kayalıkları’nda yapılan açıklamaların ardından mum yakılarak Kayalıklardan Munzur suyuna karanfiller bırakıldı. Son olarak kitle hep beraber “Dayê daye” ağıtını söyledikten sonra eylemine son verdi.
Ankara
İnsan Hakları Derneği (İHD), Seyid Rıza ve arkadaşlarına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Askeri mahkeme tarafından Seyit Rıza ve arkadaşlarına ölüm cezası verildiği belirtilen açıklamada, bu mahkemenin affedilmeyecek cezalar verildiği hatırlatıldı.
Türkiye’nin geçmiş tarihinde yargılama yetkisini kullanan çok fazla merci kurulduğu belirtilen açıklamada, “Çok büyük adaletsizlikler gerçekleştirilmiştir. İstiklal Mahkemeleri, Askeri Mahkemeler, Sıkıyönetim Mahkemeleri, Devlet Güvenlik Mahkemeleri, Özel Yetkili ve Görevli Ağır Ceza Mahkemeleri gibi Anayasanın 37. maddesinde yargı yetkisi kullanacak mercilerin kurulamayacağı ve doğal yargıçlık ilkesine aykırı yargılama yapılamayacağı açıkça yer almaktadır. Hatta şimdiki Anayasada 15 Nisan 2017 tarihli referandum ile sıkıyönetim kaldırıldığı gibi askeri mahkemeler de kaldırılmıştır” denildi.
Dersim halkından özür dilenmeli
Açıklamada, “İHD olarak TBMM’ye ve TBMM’de grubu bulunan siyasi partilere sesleniyoruz, Seyit Rıza ve arkadaşlarının itibarlarının iadesi için özel bir kanun çıkarılmalı, gerçekleştirilen hukuka aykırı yargılama tüm sonuçları ile ortadan kaldırılmalıdır. Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklanmalıdır. Dersim halkından özür dilenmeli, Dersim ismi iade edilmelidir” çağrısı yapıldı.
İzmir
İzmir Menemen Dersimliler derneğinde Seyit Rıza ve yoldaşlarının anma etkinliği gerçekleştirildi.
Kocaeli
Kocaeli Dersimliler derneğinde Seyit Rıza ve yoldaşlarının anma etkinliği gerçekleştirildi.
Adana
Adana Dersimliler derneğinde Seyit Rıza ve yoldaşlarının anma etkinliği gerçekleştirildi.
