Yeşilçam sinemasının en önemli emektarlarından birisi olan İhsan Yüce, geçtiğimiz günlerde gösterilemeyen belgeseliyle gündeme geldi. Yüce’nin hayatını konu alan “Bir Yeşilçam hikayesi: İhsan Yüce” belgeselinin tarihi ve ilk gösterimi 2017 yılında gerçekleşmişti.
O tarihten sonra bazı festivallerde gösterime girebilen ancak uzun süredir izlenemeyen belgesele ilişkin geçtiğimiz günlerde dikkat çeken bir açıklama geldi.
Belgeselin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, SMA’lı çocuklara bağış yapanlara belgeselin izleme linkini göndermek istedikleri, ancak Yüce’nin filmlerinin “telifini” elinde bulunduran şirketin buna izin vermediği belirtildi.
Yani bir Yeşilçam emektarının filmleri, bir “şirketin” elinde tutuluyor, Yüce’nin hayatını anlatan belgeselin izleyicilerle buluşması da yine şirketler tarafından “telif” gerekçesiyle engelleniyordu.
‘Elimiz ayağımız bağlandı’
Sürece ilişkin yapılan açıklamada, sorunun daha önce nasıl aşıldığı ve uzun süredir belgeselin neden gösterilemediği şu ifadelerle anlatıldı:
“Filmi neden izleyemiyoruz diye gelenler ve merak edenler için açıklamadır. Belgeseli yaparken kullandığımız filmlerin telifi için birçok şirketle görüştük. Bir kısmı birşey talep etmezken bazısı tekerleklikli sandalye talep etti. Bunları karşılayabileceklerimizi karşıladık. İş geldi bir yapım şirketine takıldı. Şirket para talebinde bulundu ki belgeseli çekerken zaten elimizdeki tüm birikimi harcanmıştık. Kullanılan filmlerin her biri için istiyordu parayı. Bunun üzerine tek bir filmi kullanmaya karar verdik. Şirkette festivallerde kullanılma izin verdi. Böyle olunca işçi maaşıyla çalışan bizlerin elini ayağını bağladı. İstediğimiz Türk sinemasına yıllarını vermiş bir ustanın hayatını, yaşadıklarını anlatmaktır ki yıllarca İhsan Yüce’nin yaşadığı mağduruyete bizlerde bırakıldık. Geçen günlerde bir karar aldık SMA’lı yavrular için birşeyler yapmak istedik. Bağış makbuzu gönderen herkese izleme linki gönderecektik. Şirketle görüştük olur mu diye dönüşü hayır oldu. Oyuncu bana dava açarsa, bende size dava açarım ki iznim olmadan kullanıldı derim dedi. Ki söylediği mebla öyle böyle bir fiyat değil. Yani yıllar önce ne yaşanıyorsa bugünde aynı sorunla karşı karşıyayız bir adım ileri uçurum…”
Sansür de devrede
Onlarca filme imzasını atıp emek veren Yüce’nin filmleri, sahibi olan şirketler tarafından televizyon kanallarına gösterim için satılırken, söz konusu filmler bu kanallar tarafından isteğe göre sansürleniyor, filmlerin sahibi olan şirketler ise sansürle değil, sadece parayla ilgileniyor.
Öte yandan söz konusu filmlerdeki sansür artık sadece “küfürlerin” biplenmesinden ibaret değil. Öyle ki, Yüce’nin senaryosunu yazdığı “Kibar Feyzo” adlı filmde politik göndermeler dahi sansüre konu oluyor, örneğin “İşçiler kardeş, patronlar kalleş” şeklindeki duvar yazısı bile sansürleniyor.
21 ismin tanıklığıyla İhsan Yüce
Yönetmenliğini Özgür Güzelgül’ün yaptığı belgeselde İhsan Yüce’nin hayatına ilişkin; Aslı Yüce, Mazlum Çimen, Aytaç Arman, Gül Sunal, Atilla Dorsay, Menderes Samancılar, İlyas Salman, Müjdat Gezen, Berhan Şimşek, Cahit Berkay, Tuncay Akça, Çetin Tunca, Korhan Yurtsever, Yusuf Ekşi, Zerrin Acuner, Barış Zeren, Adil Ali Atalay, Hasan Aras, Tarkan Kaynar, Kadir Çil, Suat Dolu, Feride Filiz, Yılmaz Atadeniz ve Hikmet Karagöz’ün tanıklıkları yer alıyordu.
