Hrant Dink Vakfı bünyesinde yürütülen “Medyada Nefret Söylemi” projesinin bu haftaki Z Raporu yazılı basında 4 ve 11 Ağustos 2019 haftasında nefret söylemi üreten üç haber seçildi. Yahudiler, Rumlar ve LGBTİ’lere yönelik nefret söylemi içeren örnekler tespit edilip eleştirel açıdan incelendi.
Nefret söylemi odaklı sistematik medya izleme çalışması kapsamında, tüm ulusal gazeteler ve sayısı 500’ü bulan yerel gazete önceden belirlenen anahtar kelimeler üzerinden (ör. hain, dönme, mülteci, Hıristiyan, Yahudi, bölücü vs.) medya takip merkezi aracılığıyla taranırken, bu anahtar kelimeleri içeren haber ve köşe yazıları günlük olarak okunuyor (gazetelerin hafta sonu baskıları hariç) ve nefret söylemi içeren yazılar tespit ediliyor. Esas olarak ulusal, etnik ve dini kimlik temelli nefret söylemine odaklanılırken cinsiyetçi ve homofobik ve transfobik söylemler de tarama kapsamına alınıyor.
Nefret söylemi üreten bu örnekler ve haklarında yazılmış haber analizleri şu şekilde:
İsmet Taş’ın “Bir Neslin Yok Edilme Projesinin Adı: Lgbti” başlıklı yazısında geçen “Batıda ne varsa; uyuşturucu, intiharlar, LGBTİ ve her türlü ahlaki bozukluk bizde de aynı hızla oluşmaya başladı”, “Sizler de gördünüz duydunuz biliyorsunuz! Bu tip sapık ilişkilerin ne tür hastalıkları beraberinde getirdiğini, insanı psikolojik bozukluklara sürükleneceğini ölüm ve intiharlarla sonuçlanacağını sosyal ve psikolojik hastalıkların çığ gibi büyüyeceğini” ve “DNA’sı bozulmuş yiyecekler, tedavi maksadı ile verilen ilaçlar vs daha birçok şekilde bu hastalık bize enjekte edilmektedir” ifadeleriyle LGBTİ bireylerin cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerini ‘ahlaki bozukluk’ ve ‘hastalık’ olarak kodluyor. Yazar böylece, LGBTİ bireyleri, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerinden ötürü topluma yönelik bir ‘tehdit’ olarak işaretliyor ve hedef gösteriyor.
Sorumluluk tüm Yahudilere mal ediliyor
Yeni Konya gazetesi “Yahudi’den sinsi oyun” başlıklı haberinde İsrail’in Batı Şeria’da konut inşaatlarını konu ediyor. Haber başlığında yapılan kimlik vurgusu habere konu edilen olayın sorumluluğunu bütün Yahudilere mal ediyor ve Yahudi kimliğine yönelik düşmanlık körükleniyor.
Rum kimliğine yönelik düşmanlık
Karar gazetesi “Rumlar şimdi de TPAO’nun ortaklarını tehdit ediyor” başlıklı haberinde Akdeniz’deki doğalgaz arama çalışmaları konu alıyor. Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin Türkiye adına doğalgaz arayan firmalara ‘kıta sahanlığı ihlali’ gerekçesiyle yasal işlem başlattığı iddiası haber başlığında Rum kimliğinin tüm paydaşlarına mal edilerek sunuluyor. Haber böylece, Rum kimliğine yönelik düşmanlık algısını güçlendiriyor.”
